Nga Leonard Veizi
Duket herët se ndjesia e misterit dhe horrorit në një letërsi
a në një film atristik përbën një kombinim të fuqishëm që krijon një atmosferë
të tensionuar dhe emocionuese për audiencën. Misteri shpesh ndërtohet përmes
elementeve të pazbuluara të historisë, duke lënë hapësirë për interpretime të
ndryshme dhe duke mbajtur shikuesin të intriguar dhe në tension. Kjo pasiguri
dhe mungesë e informacionit të plotë rreth ngjarjeve apo karaktereve bën që
shikuesi të ndiejë një lloj ankthi, ndërsa përpiqet të kuptojë të vërtetën pas
fasadës. Horrori, nga ana tjetër, përdor frikën bazike dhe reaksionet
emocionale për të tronditur shikuesin. Kombinimi i këtyre dy elementeve e rrit
më tej tensionin dhe pritshmëritë, duke krijuar një atmosferë që shpesh kulmon
në momente të papritura apo të tmerrshme. Ndërsa misteri ngjall kuriozitetin,
horrori sjell pasiguri dhe frikë, duke i bërë këto filma të paharrueshëm dhe të
fuqishëm në mënyrën se si ndikojnë në psikologjinë e shikuesit. Kjo ka ndodhur
edhe tek “Falling Angel” si roman apo siç njihet në kinematografi: “Angel
Heart”...
...Nju
Jork, viti 1955. Angel është një detektiv i papunë që pranon një punë nga zotëri
i çuditshëm: gjeni një ish-këngëtar të zhdukur dhjetë vjet më parë pa paguar
një borxh. Nga rrugët e Harlemit deri te ceremonitë vudu në New Orleans, hetimi
i Angel shpejt zbret në një makth.
Ai
mund të konsiderohet pa frikë nga filmat horror psikologjik më tëi mirë të të
gjitha kohërave. Me një kast të mrekullueshëm aktorësh, interpretime solide,
çaste shumë rrëqethëse dhe shqetësuese dhe kishte një atmosferë dhe ton kaq të
frikshëm gjatë gjithë filmit.
Kriza
e identitetit, një amnezi psikologjike, nënvetëdija, frikë eksistenciale dhe humbje
e kontrollit, dualizmi moral dhe relativizmi si dhe simbolet e mbinatyrshme. Të
gjitha këto janë pjesë përbërëse e një filmi që në shqip ka ardhur si: “Zemra e
Angelit”
Filmi
"Angel Heart" i vitit 1987, drejtuar nga Alan Parker dhe bazuar në
romanin "Falling Angel" nga William Hjortsberg, është një thriller
psikologjik dhe horror i cili kombinon elemente të misterit noir me ato të
mbinatyrshmes. Filmi trajton çështje komplekse të identitetit, moralit, dhe
nënvetëdijes, duke krijuar një histori që sfidon perceptimin e realitetit të
personazheve dhe shikuesve.
Zbulimet
përfundimtare të filmit kanë një kuptim të çuditshëm, sapo t'i kuptojmë ato. Ky
është një nga ata filma ku largohesh nga teatri dhe ri-interpreton skenat në
kokën tënde, duke riinterpretuar skenat e hershme në kuptimin e zbulimeve të
fundit tronditëse.
Romani
“Falling
Angel” u botua si një roman horror në vitin 1978 nga shkrimtari amerikan
William Hjortsberg. I shkruar në një stil detektiv me tema të mbinatyrshme, ai
u përshtat në filmin e vitit 1987 “Zemra e Angelit”. U cilësua si një roman
magjepsës i vrasjes, misterit dhe okultizmit. Madje shumë njerëz mendojnë se “Falling
Angel” është romani më i madh horror mbinatyror amerikan i shekullit të XX.
Filmi
Pak
para daljes në kinema, Angel Heart u përball me çështje censurimi nga Shoqata e
Filmit në Amerikë për një skenë me përmbajtje seksuale. Parker u detyrua të
hiqte dhjetë sekonda filmime për të siguruar vlerësimin që donte shpërndarësi i
filmit Tri-Star Pictures. “Angel Heart”
mori një reagim të përzier nga recensentët, të cilët vlerësuan interpretimet e
Rourke dhe Bonet, si dhe dizajnin e prodhimit, partiturën dhe kinematografinë,
por kritikuan skenarin e Parker. Filmi u konsiderua si i nënvlerësuar për arkëtimet
e tij, por gjithsesi me ndikim. Pra një film kult në çdo kuptim të fjalës.
Më
pas ngjarja e romanit u përshtat gjithashtu në një opera nga J. Mark Scearce me
një libret nga Lucy Thurber. I titulluar “Falling Angel”, u shfaq premierë në
Qendrën Muzikore Brevard më 30 qershor 2016, pasi fillimisht ishte porositur
nga Qendra për Opera Bashkëkohore në Nju Jork. Romani u serializua në versionin
e përmbledhur në revistën “Playboy” në vitin 1978, fitues i çmimit editorial të
“Playboy” për veprën më të mirë.
Ngjarja
Detektivi
privat Harry Angel punësohet nga enigmatiki Louis Cyphre për të gjetur Johnny
Favorite, i cili i detyrohet Cyphre një borxh. Këngëtar para Luftës së Dytë
Botërore, Johnny Favorite u dërgua në konflikt dhe ra në koma. I lënguar prej
vitesh në një gjendje vegjetative në spitalin e veteranëve, Favorite tani është
zhdukur. Jeta e të preferuarit, si vetë njeriu, është gëlltitur nga toka. Duke
gjurmuar të kaluarën e fragmentuar të Favorite nga New York City deri në New
Orleans, personazhi i që ndjek Angel errësohet ndërsa ish-bashkëpunëtorët e
Favorite gjenden të vrarë. Makthet dhe halucinacionet e përndjekin mendjen e
tij. Bota reale i mposht dalëngadalë makthet e tmerrshme të halucinacioneve të
Angel, duke arritur një kulm të ethshëm ndërsa Harry Angel zbulohet se është
Johnny Favorite. Gjatë Depresionit të Madh, Favorite ia shiti shpirtin djallit.
Duke mos dashur të shlyente borxhin e tij, Favorite dhe bashkëpunëtorët e tij
rrëmbyen një të ri G.I. me emrin Harry Angel. Duke vrarë G.I në një vrasje
rituale dhe duke konsumuar zemrën e ushtarit, Johnny Favorite vodhi shpirtin e
Harry Angel dhe u maskua nga djalli dhe bota. I vendosur më pas në Luftën e
Dytë Botërore si Harry Angel, nga goditja e një predhe e bëri
Favorite të harronte veten e tij të vërtetë. Halucinacionet, si dëgjimore ashtu
edhe vizuale, janë kujtimet e ndrydhura nga Angel i vërtetë. Angel kërkoin për
veten e tij në emër të Cyphre. Përballë Cyphre, tani i demaskuar si Lucifer,
Angel zbret nga një ashensor industrial i errësuar në thellësi të panjohura.
Zbërthimi psikologjik
Personazhi
kryesor, Harry Angel - i interpretuar nga Mickey Rourke, - është një detektiv
privat që është në kërkim të një personi të zhdukur. Megjithatë, ndërsa
historia zhvillohet, bëhet e qartë se Angel është, në të vërtetë, personi që ai
po kërkon, por me një kujtesë të shtrembëruar dhe të manipuluar. Ky fakt
sugjeron një formë të amnezisë psikologjike, ku truri i tij ka shtyrë në
harresë ngjarjet traumatike dhe krimet që ka kryer. Filmi shpalos gradualisht
këtë amnezi përmes zbulimeve të tmerrshme, duke e përballur Angel me të
kaluarën e tij të fshehur.
Filmi
eksploron temën e dëshirave të ndaluara dhe fajin që vjen si rezultat i tyre.
Personazhi i Louis Cyphre - i interpretuar nga Robert De Niro, - që në fakt
është djalli i maskuar, përfaqëson forcat e errëta që e shtyjnë Harry Angel
drejt një vetë-shkatërrimi të pashmangshëm. Cyphre është në kërkim të shpirtit
të Angel, të cilin ai e kishte premtuar më parë, dhe kështu, përpiqet ta
rikthejë atë nëpërmjet një loje të ndërlikuar psikologjike. Filmi tregon se si
dëshirat e errëta dhe instinktet mund të shkatërrojnë një individ kur nuk
përballen në mënyrë të ndërgjegjshme dhe të përgjegjshme.
Filmi
është i mbushur me simbole të mbinatyrshme dhe fetare që shërbejnë si pasqyrim
i përballjes së Angel me demonët e tij të brendshëm. Shumica e ngjarjeve në
film mund të interpretohen si manifestime të nënvetëdijes së tij, ku Cyphre
vepron si një simbol i ndërgjegjes së tij të errët. Simbolet si gjaku, pulat,
dhe veçanërisht pasqyrat, që shfaqen në film, sugjerojnë një përçarje të madhe
mes vetëdijes dhe nënvetëdijes së Angel, si dhe shpërbërjen e kufijve mes
realitetit dhe iluzionit.
Një
nga elementet kryesore të horrorit psikologjik në "Angel Heart" është
humbja e kontrollit mbi realitetin dhe mbi vetveten. Filmi e përshkruan
degradimin e ngadaltë të Harry Angel, ndërsa ai përballet me faktin se është
një vrasës i tmerrshëm, pa qenë as në dijeni të veprimeve të tij. Kjo përballje
me të panjohurën dhe pamundësia për të kontrolluar fatin e vet është burimi i vërtetë
i terrorit në film, duke evokuar një frikë eksistenciale që është thellësisht
shqetësuese.
Në
"Angel Heart", kufijtë mes të mirës dhe të keqes janë të turbullta
dhe të paqarta. Ndërsa Angel përpiqet të zbulojë të vërtetën, ai zbulon se ka
qenë gjithmonë pjesë e së keqes. Filmi sugjeron që morali është i relativizuar
dhe se çdo individ mund të jetë i prirur të bëjë veprime të tmerrshme në
rrethana të caktuara, veçanërisht kur joshjet e djallit janë në lojë. Ky
dualizëm moral i thellon ndjenjat e pavlefshmërisë dhe dëshpërimit të
personazhit, duke e bërë filmin një pasqyrë të frikshme të natyrës njerëzore.
Epilogu
"Angel
Heart" është një eksplorim i thellë psikologjik i errësirës së brendshme
dhe luftës së individit me demonët e tij të brendshëm. Filmi përzien elemente
të misterit, horrorit, dhe mbinatyrshmes për të krijuar një histori që sfidon
perceptimet e zakonshme dhe shtron pyetje mbi natyrën e njeriut dhe të keqen që
ai mund të mbart brenda vetes. Ky është një film që nuk shfaq vetëm frikë, por krijon
një atmosferë të përhershme shqetësimi dhe tensioni psikologjik.
No comments:
Post a Comment