Lundrimi i rrezikshëm me 5G në xhepin e pasmë

Nga 

Leonard Veizi

 

Në shumë telefona android tashmë ka nisur të shfaqet sinjali 5G. Dhe po aq shfaqet dukshëm dhe në rrjetin WI-FI. Ashtu në heshtje. “Urtë e butë e tiganin plot” thotë populli. Populli po duket se ka nisur të mësohet që “5G” t’i dalë para syve e ai të bëjë sikur nuk e shikon. Duket se janë harruar protestat që rrjeti 5G të mos vihej në funksionim. Protesta të cilat në disa vende të zhvilluara si Britania apo Zvicra përfunduan me përleshje të dhunshme, prishje e djegie antenash. Por protesta ka pasur edhe në Shqipëri edhe pse jo në standardet e duhura. Ndërkohë 5G po na bëhet bashkudhëtari ynë që e mbajmë në xhepin e pasmë.

Mjafton të jesh i vëmendshëm e të shohësh se çdo ditë sharrohen trotuaret për të vendosur kabllot e sigurta të fibrave optike, që do të mundësojnë rrjetin 5G. Dhe po ecin me ritëm, sepse shpejt duhet kompletuar. Një reklamë ku evidentohen të mirat që do të sjellë ky zhvillim teknologjik qarkullon gjithashtu nëpër ekrane.

Kësaj i thonë që, ti “e nxjerr nga dera, por ai të futet nga dritarja”. Sepse sinjali 5G ka pesë vjet që qëndron pas dere e pret të hapet dritarja. Dhe me sa duket ajo është hapur. Ndërsa njerëzit bëjnë sikur ai nuk ekziston edhe pse 5 vite më parë ishin të trembur për vdekje nga një numër dhe një shkronjë që formojnë “5G”.

Po çfarë sjell 5G në jetët tona?

I referohem materialeve të shumta që gëlojnë në internet, ku mundohem të përzgjedh atë çfarë më duket më serioze apo ndoshta më afër realitetit. Sepse edhe në realitet, shkencëtarë e specialistë të ndryshëm të fushës mbajnë qëndrime të ndryshme pro e kundër.

Teknologjia 5G, si gjenerata e pestë e rrjeteve të komunikimit celular, ka premtuar përfitime të jashtëzakonshme në shpejtësinë e internetit, lidhjet më të qëndrueshme dhe kapacitetin për të mbështetur miliarda pajisje të ndërlidhura. Por përtej përparësive, 5G ka ndezur gjithashtu diskutime mbi rreziqet e mundshme që lidhen me ndikimin e tij në shëndet, siguri dhe ambient.

Sistemi 5G është futur edhe në Shqipëri, duke premtuar përmirësime të ndjeshme në cilësinë dhe shpejtësinë e komunikimit. Operatori kryesor i telekomunikacionit ka nisur instalimin e rrjetit 5G, duke synuar të ofrojë një infrastrukturë të ngjashme me atë të vendeve të zhvilluara.

Megjithatë, si kudo në botë, edhe në Shqipëri 5G është pritur me përzierje entuziazmi dhe skepticizmi. Në shumë komunitete ka pasur dyshime mbi ndikimin e antenave 5G, të ngjashme me shqetësimet globale.

Një nga shqetësimet kryesore që lidhet me 5G është përdorimi i frekuencave më të larta të valëve elektromagnetike, të njohura si valët milimetrike. Këto valë, ndonëse nuk janë jonizuese (pra nuk dëmtojnë drejtpërdrejt ADN-në), janë të reja në përdorim masiv, dhe ndikimi i tyre afatgjatë mbetet i paqartë. Studime të kufizuara kanë sugjeruar lidhje të mundshme mes ekspozimit të zgjatur ndaj rrezatimeve elektromagnetike dhe efekteve si: Rritje të temperaturës së indeve trupore. Probleme me gjumin dhe sistemin nervor. Rritje të rrezikut për kancer, edhe pse këto lidhje mbeten të debatueshme.

Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) dhe autoritete të tjera po vazhdojnë të analizojnë të dhënat për të përcaktuar rreziqet reale.

Ndërsa përparimet e 5G premtojnë një botë më të lidhur, ato sjellin gjithashtu sfida dhe rreziqe që kërkojnë vëmendje serioze. Është e rëndësishme të zhvillohen politika të kujdesshme për të balancuar përfitimet teknologjike me mbrojtjen e shëndetit, privatësisë dhe ambientit. Debati mbi 5G nuk duhet të shihet si një pengesë për inovacionin, por si një mundësi për të ndërtuar një të ardhme më të sigurt dhe më të qëndrueshme.

Në Shqipëri, diskutimet rreth sigurisë dhe ndikimit të teknologjisë janë ende të kufizuara, duke lënë hapësirë për keqinformim dhe teori konspirative.

Teoritë e konspiracionit lidhur me rrjetin 5G kanë tërhequr vëmendje të madhe në mbarë botën dhe janë përhapur shpejt, veçanërisht gjatë pandemisë së COVID-19. Këto teori bazohen kryesisht në frikë dhe keqkuptime rreth teknologjisë dhe ndikimit të saj të mundshëm.

Një nga teoritë më të përhapura pretendon se 5G ka ndihmuar në përhapjen e COVID-19. Sipas kësaj teorie: Valët elektromagnetike të 5G dobësojnë sistemin imunitar, duke e bërë njerëzit më të prekshëm ndaj viruseve.

Por një sërë specialistësh thonë se realisht nuk ka prova shkencore që rrjetet 5G ndikojnë në funksionimin e sistemit imunitar. COVID-19 është një sëmundje virale që përhapet përmes kontaktit fizik dhe ajrit, jo përmes valëve elektromagnetike.

Disa pretendojnë se 5G mund të përdoret për manipulimin e mendjes dhe kontrollin masiv të popullsisë. Frekuencat e larta të përdorura nga rrjeti 5G mund të ndikojnë në emocionet dhe mendimet e njerëzve.

Por përsëri ka kundërshti. Sepse gjithashtu specialistë të tjerë pretendojnë se nuk ka asnjë provë që mbështet këtë teori. Frekuencat e 5G janë të ngjashme me ato të përdorura në teknologji të tjera, si Wi-Fi, pa efekte të dokumentuara në sjelljen njerëzore.

Një tjetër teori e përhapur është se 5G rrezaton energji të dëmshme që mund të shkaktojë sëmundje të rënda, përfshirë kancerin. Një tjetër pretendim është se valët e 5G janë përgjegjëse për zhdukjen e zogjve dhe insekteve në disa zona.

Por thuhet gjithashtu se rrezatimi i 5G është jo-jonizues dhe nuk ka energji të mjaftueshme për të dëmtuar ADN-në ose për të shkaktuar kancer. Organizata të shëndetësisë, si OBSH, kanë theksuar se 5G është i sigurt brenda standardeve të përcaktuara.

Kë të besosh???

Teknologjitë e reja shpesh ngjallin pasiguri. Shumë njerëz dyshojnë tek qeveritë dhe korporatat, duke u bërë më të hapur ndaj teorive të tilla. Edhe pse këto teori kanë marrë përmasa globale, ato nuk mbështeten nga provat shkencore. Megjithatë, frika dhe shqetësimet që ato shprehin duhet të adresohen me informim dhe transparencë, për të ndihmuar qytetarët.