Gustav Klimt dhe “Puthja” e tij, simboli i dashurisë universale

 

Nga Leonard Veizi

 

E famshme në të gjithë botën “Puthja” është një pikturë e shprehjes së fuqishme të dashurisë, intimitetit dhe lidhjes ndërmjet dy qenieve njerëzore. Arketipi i butësisë dhe pasionit. Erotike në magjepsjen e saj. Por ajo është dhe një nga veprat më ikonike të piktorit austriak Gustav Klimt...

 

...Gustav Klimt, një nga artistët më të shquar të shekullit XX dhe figurë kyçe e lëvizjes së “Vienna Secession”, krijoi "The Kiss" - mes viteve 1907-1908, - apo siç njihet ndryshe në gjuhën gjermane “Der Kuss”, si një kryevepër që sintetizon fuqinë e dashurisë dhe ndërlidhjen shpirtërore midis dy qenieve. Piktura shquhet si një nga veprat më ikonike të artit modern dhe simbolizon kulmin e periudhës së tij të "artit të artë". Ajo ruhet në Muzeun “Belvedere” të Vjenës.

Klimt jetoi dhe punoi në kryeqendrën austriake në një kohë kur qyteti ishte dhe një qendër e rëndësishme kulturore dhe intelektuale. Periudha e “Art Nouveau”, e njohur në Gjermani si "Jugendstil", ishte në kulmin e saj, dhe Klimt ishte një nga figurat kryesore të kësaj lëvizjeje. "The Kiss" – një tablo me përmasa 180 me 180 centimetra, - u krijua në një kohë kur Klimt po eksperimentonte me stilistikën e tij të veçantë, duke kombinuar elemente të artit bizantin, simbolizmit dhe dekorativizmit.

Piktura përshkruan një çift të përqafuar, të mbështjellë në një mantel të stolisur me ar dhe motive dekorative. Në informacionet e botuara më herët mendohet se Klimt dhe shoqëruesja e tij Emilie Flozh kanë modeluar për veprën, ndërsa të tjerë kanë spekuluar se ishte kompozitorja austriake Alma Maler. Të tjerë sugjerojnë se femra ishte modelja e njohur si 'Red Hilda'. Por nuk ka asnjë provë për t’i vërtetuar të gjitha këto.

 

Teknika

"The Kiss" është një pikturë që përdor një kombinim të teknikave tradicionale dhe inovative. Klimt përdor një paletë të pasur me ngjyra të arta dhe argjendi, duke krijuar një atmosferë të shkëlqyer dhe të magjepsëse. Pjesa më e madhe e pikturës është e mbuluar me modele të ndërlikuara dhe motive gjeometrike, të cilat janë karakteristike për stilin e Klimt.

Figurat në pikturë janë të përfshira në një përqafim të ngushtë, me trupin e tyre të mbuluar nga një mantel i dekoruar me motive të ndryshme. Motivet e përdorura në mantel janë të frymëzuara nga arti bizantin dhe arti i lashtë egjiptian, duke shtuar një dimension simbolik në vepër.

Format janë të thjeshta, por të ndërlikuara për nga simbolika. Koka e gruas është e kthyer me delikatesë drejt burrit, me sytë gjysmë të mbyllur, duke pasqyruar dorëzimin emocional dhe intimitetin. Ndërsa burri, duke u përkulur drejt saj, sugjeron adhurim dhe pasion. Sfondi i artë e nxjerr çiftin jashtë kohës dhe hapësirës, duke i vendosur ata në një realitet universal të dashurisë.

 

Simbolika

Në "The Kiss," Klimt eksploron jo vetëm aspektin fizik të dashurisë, por edhe atë shpirtëror dhe kozmik. Motivet e përdorura – si rrethet, spiralet dhe format florale – përfaqësojnë lidhjen midis natyrës dhe njerëzimit, si dhe përjetësinë e ndjenjës njerëzore të dashurisë.

Figura e gruas simbolizon bukurinë natyrore dhe frymëzimin krijues, një temë që Klimt shpesh e trajtoi në veprat e tij. Nga ana tjetër, figura mashkullore mund të interpretohet si simbol i energjisë racionale dhe fuqisë mbrojtëse. Së bashku, ato formojnë një njësi të pandashme, një arketip të unitetit ndërnjerëzor.

Kritika e kohës shkruan se: Klimt përdor arin si medium kryesor, duke i dhënë veprës një cilësi të shenjtëruar, pothuajse hyjnore, e cila kujton mozaikët bizantinë. Figura e burrit është e veshur me modele gjeometrike të forta, ndërsa gruaja me motive lulesh dhe forma rrethore, duke krijuar një kontrast që thekson dallimin dhe harmoniën midis gjinive.

 

Konteksti

E krijuar gjatë periudhës së Art Nouveau dhe kulmit të periudhës së tij të artë, piktura përfaqëson një lloj rezistence ndaj normave të artit tradicional akademik. Në një Vjenë që po përjetonte transformime të mëdha kulturore dhe shoqërore, "The Kiss" përfaqësonte një estetikë të re që vendoste ndjenjën dhe bukurinë përpara racionalizmit dhe formalizmit.

Veç kësaj, piktura pasqyron marrëdhënien komplekse të Klimt me gratë. Ai e idealizonte gruan si burim frymëzimi, duke e portretizuar shpesh me një sensualitet të guximshëm, por edhe me një ndjeshmëri të thellë. "The Kiss" është një kulm i kësaj filozofie, duke mishëruar idenë se dashuria dhe bukuria janë forca transcendentale.

 

Interpretimet

"The Kiss" është një vepër e pasur me simbole dhe metafora. Ajo ka tejkaluar kufijtë e kohës dhe vendit, duke u bërë një simbol universal i dashurisë dhe intimitetit.

Përqafimi i dy figurave mund të interpretohet si një shprehje e dashurisë dhe intimitetit, por edhe si një simbol i lidhjes ndërmjet dy qenieve njerëzore. Manteli i dekoruar me motive të ndryshme mund të shihet si një simbol i kompleksitetit të marrëdhënieve njerëzore dhe të ndërlikimeve të dashurisë.

Një tjetër interpretim i mundshëm është se "The Kiss" përfaqëson një lidhje midis artit dhe jetës. Klimt ishte i interesuar në eksplorimin e lidhjeve ndërmjet artit dhe realitetit, dhe kjo vepër mund të shihet si një manifestim i këtij interesimi.

Ngrohtësia e pikturës, e kombinuar me ndërlikimet e saj simbolike, fton shikuesin të reflektojë mbi përvojat e veta emocionale dhe të gjejë një ndjeshmëri universale brenda saj.

Kjo kryevepër nuk është thjesht një pikturë; është një shprehje e ndjenjave më themelore të qenies njerëzore – dëshira për dashuri, për lidhje dhe për përjetësi. Në këtë mënyrë, Klimt krijoi një vepër që rezonon në mënyrë të përjetshme me çdo epokë dhe kulturë.

 

Ndikimi  

Kritika e ka konsideruar "Puthjen" jo thjesht si një pikturë, por një eksperiencë që na fton të depërtojmë në thellësitë e emocioneve dhe të lidhjeve njerëzore, duke na kujtuar fuqinë dhe bukurinë e artit.

Tabloja në fjalë ka pasur një ndikim të madh në artin modern dhe bashkëkohor. Stili i Klimt ka frymëzuar shumë artistë të rinj. Piktura është bërë një simbol i dashurisë dhe romancës, dhe është përdorur në shumë kontekste të ndryshme, nga libra dhe revista deri te filmat dhe reklamat.

 

Fundi

Gustav Klimt vdiq më 6 shkurt 1918 pas një goditjeje cerebrale dhe pneumoni të shkaktuar nga gripi spanjoll. Piktura të shumta prej tij mbetën të papërfunduara. I cilësuar si “mjeshtri i stolive” dhe “piktori i grave joshëse” ai u varros në një varr nderi në Varrezat “Hietzing” në Vienë. Ndërkohë, më parë se kaq,  Gustav Klimt u lind në 14 korrik të vitit 1862. Dhe jetoi 56 vite.