Nga Leonard Veizi
“Të thuash atë që
mendon është të bësh politikë. Të thuash atë që ndjen është të bësh letërsi.”
Ky citim, që thuhet se është ndoshta më i famshmi thënë prej saj, ishte si një
pasqyrë e shpirtit të zjarrtë, që jehon si një testament i jetës së saj
tokësore…
…Më 15 shtator
2006, bota humbi zërin e një gruaje që nuk njohu kurrë frikën. Në moshën
77-vjeçare, në Firencen e saj të dashur, ajo mbylli sytë, duke lënë pas një
boshllëk të madh. Nuk ishte thjesht një gazetare; ajo ishte një forcë natyrore.
Me fjalën e saj të mprehtë dhe guximin e saj legjendar, ajo bëri të dridheshin
diktatorë, presidentë dhe vetë ideologjitë. Ajo ishte ndërgjegjja e botës, një
zë që refuzoi të mbulohej nga heshtja, edhe kur heshtja do të kishte qenë më e
lehtë, më e sigurt. Vdekja e saj nuk shënoi vetëm humbjen e një shkrimtareje,
por të një luftëtareje të së vërtetës, fryma e së cilës do të jetojë
përgjithmonë në faqet e librave të saj.
Fëmijëria dhe
formimi
Lindi më 29
qershor 1929, në Firence, Itali. Që në moshë të vogël, Oriana u përfshi në
lëvizjen antifashiste gjatë Luftës së Dytë Botërore, së bashku me babanë e saj.
Ky kontakt i hershëm me idealet e rezistencës dhe lirisë do të ndikonte thellë
në gjithë jetën dhe veprën e saj si gazetare dhe shkrimtare.
Karriera si
gazetare
Filloi si
korrespondente lufte në vitet ’50 dhe ’60, duke raportuar nga zonat më të
nxehta të botës: Vietnami, Lindja e Mesme, India, Pakistani dhe Amerika Latine.
Punoi për gazetat
më të njohura italiane, përfshirë L’Europeo dhe Corriere della Sera.
Gjatë gjithë
karrierës së saj, shkrimet e Fallaci-t kanë nxitur debate mbi çështjet e
pushtetit, identitetit dhe gjendjes njerëzore, duke e bërë atë një figurë
polarizuese në diskursin bashkëkohor.
Intervistuesja që
i vuri përballë të gjithë
Oriana nuk ishte
thjesht gazetare. Ajo ishte një ndër intervistueset më të frikshme dhe më të
respektuara të shekullit XX.
Stili i saj ishte
i drejtëpërdrejtë, shpesh provokues, dhe nuk pranonte përgjigje të vakëta.
Intervistat e saj ishin më shumë ballafaqime – duela mes mendimit të lirë dhe
pushtetit.
Ajo intervistoi
disa nga figurat më të fuqishme të kohës, përfshirë:
-Henry Kissinger,
i cili më vonë e quajti intervistën me të “gabimin më të madh të karrierës”.
-Golda Meir,
kryeministren e Izraelit.
-Yasser Arafat,
liderin palestinez.
-Willy Brandt,
kancelarin gjerman.
-Ayatollah
Khomeini, të cilit, gjatë intervistës, i hoqi shaminë tradicionale për ta
sfiduar mbi rolin e gruas në Iran.
-Muammar Gaddafi,
Indira Gandhi, Ariel Sharon, Federico Fellini, dhe shumë të tjerë.
Krijimtaria
Përveç gazetarisë,
Fallaci shkroi disa libra me ndikim të madh, si:
“Lettere a un
bambino mai nato” (Letër një fëmije që nuk lindi) – një reflektim i thellë mbi
nënësinë, abortin dhe jetën.
“Un uomo” – roman
kushtuar dashurisë së saj, Aleks Panagulis, disidentit grek që ishte aktiv në
luftën kundër Regjimit të Kolonelëve, i cili u torturua për përpjekjen për të
vrarë diktatorin Georgios Papadopulos.
“La rabbia e
l’orgoglio” (Zemërimi dhe Krenaria, 2001) – një libër që ndezi debat të gjerë
për qëndrimet e saj kundër islamizmit radikal dhe multikulturalizmit në Evropë.
Kjo vepër e
fundit, e shkruar pas sulmeve të 11 Shtatorit 2001, ndau opinionin publik: për
disa, ajo ishte një profete që paralajmëroi për rreziqet e fundamentalizmit;
për të tjerë, një zë që ushqente frikë dhe paragjykim.
Vitet e fundit dhe
vdekja
E sëmurë nga
kanceri, Oriana Fallaci kaloi vitet e fundit të jetës në izolim të
vetëzgjedhur, larg vëmendjes publike, por jo pa shkruar. Ajo refuzoi të
kërkonte falje për qëndrimet e saj dhe mbeti besnike ndaj bindjeve deri në
fund.
Vdiq më 15 shtator
2006, në Firence, aty ku kishte lindur.
Trashëgimia
Oriana Fallaci
është një figurë që nuk mund të klasifikohet lehtë. Ajo ishte një luftëtare e
fjalës së lirë, një feministe e pavarur, një kritike e heshtjes intelektuale,
dhe një shkrimtare e guximit dhe ndjeshmërisë. Për disa, ajo mbetet heroina e
lirisë së shprehjes; për të tjerë, një figurë kontestuese, që sfidoi me
vetëdije kufijtë e korrektësisë politike.
Por një gjë është
e padiskutueshme: ajo nuk kaloi në këtë botë pa lënë gjurmë.
No comments:
Post a Comment