Fundjava ndryshe; një udhëtim turistik në aksin kuptimplotë “afër mbretit - afër detit”

REPORTAZH

nga Leonard Veizi

Ç’i do fjalët. Sa del dielli e duket se na kap vapa, ne të Tiranës e kemi zakon t’ia mbathim me vrap andej nga plazhi. Dhe më afër se Durrësi nuk ka. Kështu, në ditët pranverore të fund marsit, për të hequr ca lagështirën e shiut të po këtij muaji, edhe unë e mendova si antistres vajtjen në Durrës. Fundjavë ndryshe, - thashë me vete. Ja ku është Durrësi, 35 kilometra larg, ose sipas një shprehjeje popullore: “një vrap pele”.

Por në fakt rezulton se antistresi të kthehet në një stres të vërtetë.

Sa del nga tmerri i rrethrrotullimit të shqiponjës, autostrada të duket birinxhi. Deri te kthesa e Rinasit nuk e ndan këmbën nga gazi. Makina rrëshqet si mbi gjalpë. Pikërisht aty mbaron performanca mbresëlënëse e futemi në një situatë që për nga lloji i peripecive duket e pashpresë. Paralelizmi se kjo autostradë e lodhur tërësisht të duket si Mali me Gropa, mund të mos jetë në përputhje të plotë, por duket si mundësia e vetme krahasimi.“Ec mo, - i jap kurajë vetes, - zëre se mbërrite në Durrës, as 20 kilometra nuk janë”.

Dhe ne të Tiranës e kemi mirë, se jemi afër mbretit, por dhe afër detit. Kështu duhet të ndihen dhe durrsakët ma do mendja, vetëm se anasjelltas. Shkurt, na ka rënë bixha.

Në krah të pasagjerit kam bashkëshorten që e ndjek me vëmendje udhëtimin. Nga pas fëmijët as që duan t’ia dinë për problemet e tua. Kanë vënë kufjet në kokë dhe secili dëgjon muzikë për qejf të vet.

-Kujdes gropat, - me tërheq vëmendjen gruaja.

-Nga t’ia mbaj, - ia kthej.

Makina për djall nuk fluturon. Por dhe bashkëshortja e ka një të drejtë. Makinën sa e kisha nxjerrë nga servisi e me gjasa ka mundësi ta fus sërish aty. Fatura e fundjavës gjithmonë duhet marrë në konsideratë se mund të tre-katërfishohet vetëm për 80 kilometra udhëtim me ndërprerje.

Në majë të mbikalimit në hyrje të Durrësit isha në mëdyshje. Edhe herën e fundit kisha preferuar Currilat.

-Po shkojmë këtej nga plazhi, - i them gruas. – Ta ndryshojmë menynë.

-Si të duash, - nuk ma prish ajo.

Në 20 vitet e fundit, në rrugën e plazhit tradicional, aty ku kemi kaluar fëmijërinë dhe adoleshencën, mund të kem kaluar 3-4 herë jo më shumë. Zona është krejt e paeksploruar prej meje, gjë e pafalshme për mua që nuk lija rast pa i hipur trenit për të bërë një ditë plazh.

Megjithatë e kam më se të qartë se ka ikur koha e “Breshkës”, pistës “Iliria” dhe “Adriatikut” të vjetër. Prej vitesh jam shtyrë poshtë e më poshtë në pretendimin për të gjetur pak më shumë qetësi, e pak më shumë pastërti.

Ndalojmë te këmbët e urës së Dajlanit. Marr kthesën e parë. Stacioni “Teuta”. Në mendje më vijnë imazhe të vjetra, ndaj tentoj të bëjmë një xhiro buzë detit. Zhgënjim total. Nuk kam ndër mend ta përshkruaj se ca kohë më parë jam marrë gjatë me detaje të tilla. Nuk di as ta shpjegoj se çfarë metamorfoze ka ndodhur në këtë segment të plazhit të vjetër. Deti ka ardhur në afër ndërtesave, platformat e betonit janë shtuar pa kuptim dhe ndotja ta heq shijen e plazhit menjëherë. Aty këtu ndesheshe dhe me kolektorë shkarkimesh që nuk arrinin të shtriheshin deri në det por përfundonin aty, në mes të rërës ku nesër do ngrihen çadrat e pushuesve. Fëmijët mbledhin buzët. Bashkëshortja gjithashtu. Nuk kemi as nga kalojmë.

Në Durrësin tradicional, sezoni turistik kishte marrë fund ende pa filluar. Vetëm nëse “Zana” me shkopin magjik bën ndonjë çudi.

-Kthehemi se nuk kemi nga shkojmë, - i them gruas.

-Kthehemi, - miraton ajo, me një neveri të brendshme.

Çajmë tutje. Rruga e dikurshme me dy korsi e ndarje në mes, ishte transformuar. Më saktë ishte ngushtuar. Në pikun e sezonit nuk di si mund t’ia dalësh në një rrugë të tillë. Por natyrisht as që e marr mundimin të kaloj andej. Kam vite që s’e kam bërë atë punë. Kalojmë sektorin “Apolonia”, për të mbërritur tek “Hekurudha”, “Iliria”. Dhe përfundojmë në “Plepa”. Futem në rrugën dytësore te Shkëmbi i Kavajës. Gjëkundi se gjej qetësi për të ndaluar. Sezoni cilësohet i hapur në 15 maj. Vetëm 45 ditë na ndajnë nga kjo datë. Rruga ishte dëmtuar rëndshëm. Segmentet e tjera lidhëse janë ende të pashtruara. Ca me çakull, ca me baltë.  Asgjë nuk të bën ta shijosh udhëtimin.

-Siç e ke nisur do na çosh në Vlorë, - ironizon gruaja.

Unë nuk përgjigjem. E ç’t’i them. Fëmijët gjithashtu kanë sërish kufjet dhe nuk duan t’ia dinë për destinacionin.

Nja katër vjet më parë, në mesin e sezonit turistik, atëherë kur më takuan ca ditë nga leja vjetore, i skandalizuar nga ajo që gjeta andej nga vendi i quajtur “Mali i Robit”, shkrova një reportazh me titull “Turizmi mjeran në bregdetin shqiptar”, i cili u bë viral e u botua nga shumë media. Prej atëherë nuk kisha ndër mend t’i rikthehesha këtij diskutimi. Por situata në terren më diktoi ndryshe.

Çdo vit më ka gënjyer mendja se do të gjej një gjë të ndërtuar mirë dhe gjej një gjë të prishur keq. Dhe asnjëherë nuk e kam kuptuar pse jemi kaq të aftë për të ecur në kahun e kundërt të asaj që duhet.

Shfryj i nervozuar dhe eci përpara. Një vit më parë andej nga Golemi kishin filluar ca investime.  Mendova se do ishin mbyllur. Futem tek stacioni i quajtur “Miami Beach” e dal në Golem. Asgjë e re.

-Ku po na çon, më pyet gruaja kur sheh që marr të kthej timonin 180 gradë.

-Në Tiranë, - i them, - në shtëpi.

-Të paktën të pimë një kafe, - ma kthen, - se na i bëre kokën daulle nëpër gropa.

Ndalova makinën te bari i parë që më doli përpara.