Tuesday, September 3, 2024

10 vjet luftë për Helenën e Trojës, legjenda që njihet si e vërteta absolute



Nga Leonard Veizi
 
Ndoshta Helena e Trojës nuk ishe aq e bukur sa per hiret e saj të vriteshin mijëra burra. Por ajo ishte grua mbreti. Dhe Menelau si burrë trim e mbret me nam, nuk mund të toleronte një çunak si Paridi që t’i rrëmbente gruan, qoftë ky dhe djali i mbretit Priam me titullin Princ. Ndaj nisi dhe lufta e hakmarrjes...

...Më shumë se vëllimi epik Iliada, Lufta e Trojës është kthyer nga një legjëndë në një të vërtetë absolute përmes prodhimeve të shumta kinematografike. Lufta e Trojës dhe Helena e Trojës mbeten tema të rëndësishme në kulturën perëndimore. Ato na mësojnë rreth natyrës njerëzore, pasojave të dëshirave dhe konflikteve që lindin nga pasionet tona. Helena është simbol i bukurisë dhe pasojave që ajo mund të sjellë. Ajo është një figurë komplekse; disa e shohin si viktimë të fatit të saj, ndërsa të tjerë e konsiderojnë atë si shkaktaren e luftës. E megjithatë kjo histori vazhdon të frymëzojë dhe të ofrojë mësime për brezat e ardhshëm.
Helena e Trojës, shpesh është quajtur "fytyra që lëshoi një mijë anije". Atë e gjejmë si një figurë qendrore në legjendën e Luftës së Trojës. Lufta e Trojës, një ngjarje e përshkruar në mitologjinë greke, ka qenë burim frymëzimi për shumë shkrime vepra letrare dhe adaptime artistike gjatë shekujve. Lufta e Trojës është një nga ngjarjet më të njohura në mitologjinë greke. Ajo përfshin një histori komplekse të tradhtisë, dashurisë dhe luftës, me Helenën e Trojës në qendër të ngjarjeve.
 
Prolog
Do të sjellim nw kwtw edicion tre prodhumet mw tw famshme ku flitet pwr Helenwn dhe vetw Luftwn e Trojws. Historikisht, asnjëri nga filmat nuk pretendon të jetë një riprodhim i saktë i ngjarjeve, por ato shërbejnë si pasqyrime interesante të mënyrës se si shoqëria ka interpretuar dhe ripunuar mitin e Trojës dhe Helenës në kohë të ndryshme. Këto filma ofrojnë një mënyrë për të eksploruar se si mitet dhe legjendat mund të reflektojnë dhe të formësojnë perceptimet tona mbi historinë, dashurinë dhe konfliktin.
 
Ngjarja
Lufta e Trojës supozohet të ketë ndodhur rreth shekullit të 12-të p.e.s., një periudhë e hershme e historisë së Greqisë që përfshin epokën mikene. Megjithatë, rrëfimi i kësaj lufte vjen kryesisht nga epikat e Homerit, "Iliada" dhe "Odisea", të cilat përmbajnë elemente të fuqishme mitologjike dhe ndonjëherë fantastike.
Historia nis me Helenën, e cila ishte grua e Menelaut, mbretit të Spartës. Ajo konsiderohej si gruaja më e bukur në botë. Paris, princi i Trojës, fitoi zemrën e Helenës dhe e çoi atë në Trojë, duke shkaktuar zemërim te Menelau dhe aleatët e tij. Menelau, i zemëruar për tradhtinë, kërkoi ndihmën e vëllait të tij, Agamemnoni, dhe së bashku organizuan një ekspeditë për të rimarrë Helenën. Kjo nismë çoi në një luftë të gjatë që zgjati 10 vjet. Lufta përfshinte shumë heronj të njohur si Akili, Odiseu dhe Hektor, dhe u karakterizua nga betejat e ashpra dhe strategjitë komplekse.
Përfundimi i Luftës së Trojës është po aq legjendar sa fillimi i saj. Strategjia e famshme e grekëve me kalin e drurit çoi në rënien e qytetit të Trojës. Grekët fsheheshin brenda kalit, dhe kur trojanët e futën atë në qytet, ata u sulën dhe shkatërruan Trojën nga brenda.
 
Helena e Trojes, filmi 1956
"Helen of Troy", i vitit 1956 është një interpretim klasik që ndjek ngjarjet e "Iliadës", duke theksuar më shumë aspektet romantike dhe heroike të mitit. Helena është portretizuar si një viktimë e fatit, e cila ndodhet në një konflikt që e ka origjinën jashtë vullnetit të saj. Ky film fokusohet në elementet melodramatike, duke e bërë Helenën një figurë më pasive dhe shpirtërore.
"Helen of Troy" ishte një nga produksionet më ambicioze të kohës së tij, por nuk ishte aq i suksesshëm sa disa nga epikat e tjera historike të viteve 1950. Filmi u prodhua nga “Warner Bros” dhe ishte i njohur për buxhetin e tij të madh dhe për përpjekjen për të krijuar një spektakël të madh epik, të ngjashëm me filma si "Quo Vadis" i vitit 1951 dhe "Ben-Hur" që doli me pas, në vitin 1959.
Filmi u prit me vlerësime të përziera nga kritikët. Disa e vlerësuan për prodhimin madhështor, kostumet dhe skenat e luftës, por e kritikuan për skenarin dhe aktrimin, të cilët u konsideruan si më pak të fuqishëm. Për shembull, Rosana Podestà, aktorja italiane që luajti Helenën, pati një performancë të vlerësuar për bukurinë e saj, por jo domosdoshmërisht për aftësitë aktoriale.
Në aspektin financiar, "Helen of Troy" nuk arriti të ishte një sukses i madh në arkëtime. Ndonëse të ardhurat nga biletat ishin solide, filmi nuk arriti të konkurrojë me hitet më të mëdha të epokës.
Edhe pse filmi nuk pati sukses të madh në kohën e tij, ai mbetet një shembull i përpjekjeve të Hollyëood-it të viteve 1950 për të krijuar epika të mëdha me buxhet të lartë dhe për të tërhequr audiencën me histori të lashta dhe spektakle vizuale. "Helen of Troy" shpesh përmendet si një film që përpiqet të kapë thelbin e mitologjisë greke, por që nuk arrin të lërë një ndikim të thellë ose të qëndrueshëm në kinematografi.
Në retrospektivë, filmi shikohet si një pjesë e rëndësishme e historisë së filmave epikë të Hollywood-it, dhe për disa adhurues të kinemasë klasike, ai mbetet një film nostalgjik që mishëron epokën e arit të epikave historike.
 
"Helen of Troy", filmi 2003
Miniseriali "Helen of Troy" përpiqet të ofrojë një qasje më moderne dhe më komplekse ndaj karaktereve. Helena në këtë version është më shumë një grua që lufton për pavarësinë e saj dhe që është e vetëdijshme për pasojat e veprimeve të saj. Ky interpretim i Helenës reflekton ndryshimet në perceptimin e rolit të grave në shoqëri, duke e bërë atë një figurë më aktive dhe më e ndërlikuar..
"Helen of Troy" është një produksion televiziv i drejtuar nga Xhon Kent Harrison. Ai u transmetua fillimisht në kanalën amerikane USA Netëork. Ky version kishte një fokus më të theksuar në aspektet dramatike dhe psikologjike të tregimit të Helenës dhe Luftës së Trojës, duke e bërë atë një adaptim më të gjatë dhe më të ndërlikuar në krahasim me versionet e mëparshme.
"Helen of Troy" u prit me vlerësime të përziera. Disa kritikë e vlerësuan për përpjekjen për të eksploruar më në thellësi personazhet dhe motivimet e tyre, duke ofruar një portret më kompleks të Helenës dhe personazheve të tjerë. Ndryshe nga filmat më të vjetër, ky version ofronte më shumë kontekst mbi origjinën dhe fatin e Helenës, duke përfshirë edhe aspekte më personale të jetës së saj dhe marrëdhënieve të saj me të tjerët.
Sidoqoftë, kritikët gjithashtu vunë në dukje disa mangësi, veçanërisht në lidhje me efektet vizuale dhe prodhimin, të cilat ishin më pak mbresëlënëse krahasuar me filmat kinematografikë të kohës. Për shembull, betejat dhe skenat epike nuk kishin të njëjtin impakt vizual si në filma të tjerë të mëdhenj, si "Troja" (2004), që doli një vit më vonë. Gjithashtu, disa kritikë shprehën zhgënjimin për disa nga aspektet e skenarit, duke përmendur që miniseriali ndonjëherë dilte nga ritmi ose përpiqej të kapte shumë ngjarje në një periudhë të shkurtër.
Ndërsa "Helen of Troy" (2003) mund të mos jetë kujtuar si një nga veprat më të mëdha të adaptimeve të mitologjisë greke, ai mbetet një shembull i rëndësishëm i përpjekjeve të televizionit për të sjellë histori komplekse dhe epike në një format që mund të arrihej nga një audiencë më e gjerë..
 
"Troya", filmi 2004
"Troja" i vitit 2004) me regji nga Volfgang Petersen, është një adaptim i bazuar pjesërisht në "Iliadën", por me përpjekje për të ofruar një portret më realist të ngjarjeve. Ndërsa filmi përpiqet të shmangë disa nga elementet më fantastike të mitit, ai gjithashtu zhvendos fokusin nga Helena te heronjtë kryesorë si Akili dhe Hektori.
Në këtë film, Helena është portretizuar si një grua që është e vetëdijshme për rolin e saj në konflikt, por nuk e nxit atë drejtpërdrejt. Përkundrazi, filmi përqendrohet më shumë te pasojat e luftës dhe tek konflikti midis fateve individuale dhe dëshirës për lavdi.
Kur "Troja" me Brad Pitt doli në ekran në vitin 2004, ajo u bë menjëherë një nga filmat më të diskutuar të vitit. Filmi solli një qasje të re dhe spektakolare për legjendën e Luftës së Trojës, duke u mbështetur më shumë në realizmin historik sesa në elementet mitologjike. Ky film u bë një sukses i madh në të gjithë botën, duke fituar vëmendje për produksionin e tij të madh, kastën e yjeve, dhe mënyrën si trajtoi një nga historitë më të njohura të lashtësisë.
"Troja" ishte një hit global, duke fituar mbi 497 milionë dollarë në mbarë botën. Filmi arriti të tërheqë një audiencë të gjerë jo vetëm për shkak të historisë së tij epike, por edhe për shkak të pjesëmarrjes së aktorëve të njohur: Bred Pit si Akili, Erik Bana si Hektori dhe Orlando Blum si Paridi.
Kritikët e vlerësuan filmin për skenat e tij mbresëlënëse të betejës, koreografinë e luftës dhe përpjekjen për të ofruar një version më realist të legjendës së Trojës. Skenat e luftës, të filmuar me një ndjenjë të fuqishme tensioni dhe energjie, u shndërruan në një nga elementet më të lavdëruara të filmit.
Megjithatë, filmi pati dhe plot kritika kritika. Por në tërësi "Troja" u cilësua si me një ndikim të madh kulturor, duke rindezur interesin për historitë epike dhe mitologjike në Hollivud duke u konsideruar si një rikthim në epokën e artë të filmave epikë të viteve '50 dhe '60.

No comments:

Post a Comment