Nga Leonard Veizi
Vite
më pas ai u kundërshtua si një film që nuk përkon me realitetin. Ndërsa në të vërtetë
filmi “Nëntori i dytë” mbetet filmi më ikonik i prodhuar nga Kinostudio Shqipëria
e Re...
..."Nëntori
i Dytë" me regji të Viktor Gjikës është një nga veprat më të rëndësishme
të kinematografisë shqiptare, dhe për shqiptarët përfaqëson një simbol të
fuqishëm të luftës për pavarësi, sakrificës dhe atdhedashurisë. Realizuar në
vitin 1982, filmi trajton një çast historik kyç – shpalljen e Pavarësisë së
Shqipërisë më 28 nëntor 1912 – dhe ofron një përfytyrim artistik të përpjekjeve
të shqiptarëve për liri në një kohë të vështirë.
Filmi
i sjell shikuesit në një atmosferë historike të tensionuar dhe emocionuese,
duke pasqyruar përpjekjet e shqiptarëve për të ruajtur identitetin e tyre
kombëtar dhe për të krijuar një shtet të pavarur. Përmes personazhit të Ismail
Qemalit dhe ngjarjeve që çojnë në ngritjen e flamurit, filmi mishëron krenarinë
dhe idealet kombëtare.
Si
një vepër artistike, filmi shërben si një kujtesë vizuale për brezat e rinj mbi
rëndësinë e ngjarjeve të vitit 1912 dhe rolin e figurave historike në krijimin
e shtetit shqiptar.
Përmes
rrëfimit të tij, filmi thekson sakrificat e shqiptarëve nga të gjitha trevat
për t’i bërë ballë pushtuesve dhe për të arritur qëllimin e përbashkët. Kjo i
jep filmit një vlerë të veçantë për publikun shqiptar, duke theksuar rëndësinë
e bashkimit kombëtar.
Kritika
është shprehur se filmi dallohet për qasjen e tij realiste dhe simbolike, duke
përdorur mjetet e kinematografisë për të pasqyruar tensionin, heroizmin dhe
shpirtin e epokës. Interpretimet e fuqishme të aktorëve dhe regjisura e Gjikës
e kanë kthyer këtë film në një klasik.
Sekuenca
“Nëntori
i Dytë” veç regjisë së Viktor Gjikës është mbështetur mbi skenarin e Dhimitër
Shuteriqit dhe Kiço Blushit. Ndërsa kasti i aktorëve do të udhëhiqej nga Sandër
Prosi që interpreton rolin e Ismail Qemalit:
-Fatet e kombeve të vegjël dalin nga dyert e
tragjedive të mëdha
Bujar
Lako do të interpretonte rolin e Luigj Gurakuqit:
-Më habit qëndrimi i Francës, Si mund të sillet kaq
indiferent ndaj lirisë së një populli. Vendi që ka hartuar kartën e të drejtave
të njeriut
Demir
Hyskja do të interpretonte Mytesarifin e Durrësit.
-Nuk më takon mua t’i kujtoj një diplomati si shkëlqesia
juaj që e keqja Shqipërisë nuk i vjen nga Turqia. Pastaj 500 vjet vllazërim nuk
bëhen dot hasha me një ditë. Fati i Shqipërisë është i lidhur përjetësisht me
atë të Turqisë. Ne jemi si vëllezërit siamezë, kur sëmuret njëri teshtin
tjetri. Nejse çu bë nuk zhbëhet dot. Flamuri në Durrës nuk do të ngrihet kjo është
e prerë dhe ne nuk do të bëjmë asnjë lëshim.
Gjenerali
turk do të interpretohej nga Sulejman Dibra.
-Ne nuk mund të prishnim perandorinë për të rregulluar
Shqipërinë.
Vangjel
Heba do të futej nën rasën e Dhespot Jakovit.
-Qëndroni disa ditë në Durrës shkëlqesi, do tu vijë më
mbarë. Konsulli grek më tha se në Athinë nuk e kanë harruar vizitën tuaj, as
bisedimet me mbretin Jorgo.
Viktor
Zhusti, si Pandeli Tole
-të
krishterët e Shqipërisë janë për Shqipërinë qirje Fotaqis. Në qoftë se ju
kujtohet ishin të krishterët korçarë që vranë dhespot Fotin se desh të na përçante.
Mario
Ashiku që do të interpretonte Shpend Dragobinë,
-Fol, gjëmat janë për burrat, piskamat për gratë.
Luan
Qerimi do të interpretonte Sali Drenicën.
-Po e len Kosovën në Dorë të hasmit o Is... Çka i
duhen resmet Idriz Seferit. Turqit e njohin dhe pa to. Po e kan pa mirë në
mejdan të luftës.
Reshat
Arbana do të interpretonte Isa Boletinin
-Ne po shkkojmë në Vlonë të sigurojmë tan Shqipnin Sali
Drenivva
Gyljem
Radoja do të luante Lym Kepin ndërsa Harjie Rondo do të ishte gruaja e Lym
Kepit.
-A s’po më njihni oj gra, jam Lym Kepi.
-Djali të është bërë burrë. Te burimi nuk të njoha
fare, ishte veshur allafrënga.
Ilia
Shyti do të ishte Mullai i Beratit.
-Vatani beu i madh që u bëfsh Pasha. Mëmëdheu si i
thonë sot. Erdha të piqem me ty e të llafosem për sëkëlldinë e madhe që ka zënë
vatanë. E kam fjalën për serbët që kanë zënë mbrëmë Elbasanin e për malazezët
që rrëzuan Shkodrën. Ktheu te në në Berat e Siguro kokën. Pastam ndaç merr
Evropën ndaç ktheu në Stamboll se sulltan hazërtleri nuk do të të bëjë harram
Pandi
Raidhi do luante Demir Arbanën.
-Në këtë arkë kemi mbledhur ndihmat që ka dhënë
populli i Durrësit, i Tiranës si Kavajës dhe i Krujës për qeverinë e re. Këtu
brenda keni dhe një listë me emrat e njerëzve. Pak janë po sa pa gjë...
Piro
Malaveci si Hasan Prishtina
-Ora e Shqipnis po bie. Në Komitetin e Shppëtimit Kombëtar
ishim marrë vesh që së bashku të zgjidhnin qytetin më të përshtatshëm për
ngritjen e flamurit. Tash që veriu i Shqipnin rrezikohet nga ushtritë serbe dhe
malazeze duhet që ky qytet të jetë sa më larg. Ismail Qemali na porosit që të
nisim delegatët për në Durrës. Mendojmë të çojmë nga tanë krahinat e Kosovës Isa
Boletinin me trimat e vet. Ata do të jenë në mbrojtje të shtetit shqiptar.
Vasjan
Lami do të mbante uniformën e një oficeri serb.
-Ka kaq kohë që fjala Shqipëri po na shurdhon veshët. Duhet
të marrë fund ky nocion që i ka rrënjët në djepet e tyre
Spiro
Urumi do të interpretonte Xhaferr Bej Kadenën që i kish zënë rrugën Ismail Beut
-Më thonë Xhaferr Bej Kadenën, i kërkojë ndjesë Ismail
Beut por nuk dua të ndez sherr me turqit. Përmes çifligut tim nuk do të kaloni.
Shqipërinë nën Turqinë e kemi. Ne këtej njohim sulltanin. Ai akoma është
qeveri.
Robert
Ndrenika do të interpretonte karrocierin qiraxhi Hakiun.
-Or zotni e sheh që jemi gjithë këta burra këtu dhe
hesapi mund të dali shtrenjtë.... Ti po pate më jep një kobure se gjithë këta
dreqën të verdh e të zinj që vijën këtu në mes të natës e i prishin gjumin
Ismail Qemalit nuk sillen për të mirë.
Rozalinda
Bendo do të ishte Marigoja
-Buka e Shqipërisë dhe kripa jonë Zoti ynë. Tu bëftë
dita njëmijë, Peshqeshi i vajzave të Vlorës sonë.
Petrit
Malaj do të luante Adem Boletinin, Ali Bega si përfaqësuesi i dhespot Jakovit,
Sulejman Kokomani si Nuri Efendiu, Agim Shuka si Jani Vruho, Vangjel Grabocka
si Gjyshi, Fatos Sela si bimbashi, Kristaq Skrami si Et'hem Efendiu, Amarildo Pregapuca si Kosta, Taulant Godaj si
djali i Lymit.
Pikërisht
kjo trupë e jashtëzakonshme aktorësh i dhanë jetë këtij prodhimi të
jashtëzakonshëm kinematografik që formatoi në kujtesën e shqiptarëve një pjesë
të rëndësishme të historisë së tyre, atë të fillimit të shtetformimit.
Kolona
muzikore e filmit është shkruar mbi pentagram nga i mirënjohuri Kujtim Laro.
Epilogu
"Nëntori
i Dytë" vazhdon të jetë një pikë referimi për shqiptarët në kujtesën
historike dhe kulturore. Ai është më shumë sesa një film – është një mënyrë për
të ruajtur dhe përjetuar historinë kombëtare, duke e përcjellë mesazhin e
pavarësisë dhe lirisë në çdo kohë.
Çdo
28 nëntor “Nëntori i dytë” është simboli që çdo shqiptar do donte ta rishihte
si pjesë e krenarisë së tij.
No comments:
Post a Comment