Leonard Veizi
A doni t’í numërojmë kusuret e gazetarëve dhe të medias
në përgjithësi? Gjen sa të duash, nuk është nevoja për shifra besoj. Megjithatë
motoja: “të gjithë e duan median, të gjithë e shajnë median”, i zotëron të
gjithë, njerëzit publik dhe ata fare anonim. E kështu do të vazhdojë ngaherë,
përderisa vetë misioni i saj është të lajmërojë e të jetë në opozitë të
përhershme. Por media më Shqipëri ka dhe një specifikë më të përparuar se shumë
vende të tjera të Europës, gjithmonë merr një faturë nga politika, sidomos në
raste krizash apo kur punët ecin ibret.
Besoj se një hyrje të tillë e gjen në shumë shkrime a
opinione kolegësh, e ma do mendja s’kam thënë ndonjë gjë të pathënë, në mos po,
kam bërë thjesht një “plagjiaturë”. Por gjithsesi për t’i ardhur problemit në
qendër duhet të biesh ndonjëherë edhe nga “unaza” e madhe. E që ta shkoqis
muhabetin, dua të them se ditët e fundit më kanë tërhequr vëmendjen deklaratat
e dy politikanëve nga më kryesorët në Shqipëri, një kryeministër në fuqi e
tjetri ish-kryeministër. Të dy e kanë me median; e zbrazin nganjëherë mllefin
kur ajo nuk u vjen pas avazit. Por nuk është hera e parë që e bëjnë kështu. E
duan me vrap kur është fjala për të prerë ndonjë shirit inaugurimi, kur duan të
thyejnë ndonjë rekord personal noti, kur duan të bëjnë fushatë elektorale për
të fituar vota, por dhe kur ndreqin ndonjë tullë tek ndonjë vepër publike. Por
po të thuash se “në fasadën e kryeministrisë ka një strehë me drita që nuk
shkon” mllefi zbrazet sërish.
Që media të sulmojë nga njëra anë dhe të bëhet vetë
epiqendra e sulmit nga të tjerët, kjo është një gjë që duhet të funksionojë
rëndom në një shoqëri demokratike. Padyshim që për “X” interesa çdo media në
botë prodhon (apo thënë ndryshe fabrikon) lajme të paqena. Prandaj janë dhe
gjykatat. Ato vendosin kush ka të drejtë, nëse puna shkon deri aty. Por në
vendin tonë, ajo që kërkon të ndodhë rëndom është që këtë “makineri
propagandistike” siç kërkon ta cilësojë kryeministri aktual Edi Rama, duan ta
vënë me çdo kusht në shërbim të politikës. Me ç’kuptoj, ky pozicioni i
ushtrimit të detyrës së kryeministrit, në të njëjtën zyrë ku ka drejtuar për 45
vjet dhe Enver Hoxha, Mehmet Shehu e në fund Adil Çarçani, i bëjnë
kryeministrat të kthehen në kohë e të huazojë ca nga fjalori i diktaturës.
Në një intervistë për gazetën “Dita”, Rama merret jo pak
me median, duke cituar mes të tjerave: “Unë respektoj pa kushte qoftë të
drejtën e komentatorëve për të thënë çfarë të duan, qoftë të drejtën e botuesve
e të redaktorëve për t’u sjellë me publikun si të duan. Por askush ama nuk ma
heq dot mua të drejtën që të kem opinionin tim për median e komentatorët, dhe
ta shpreh këtë me zë të lartë kur e shoh të arsyeshme! Më anë tjetër, unë nuk
besoj se qeveria duhet të komentojë lajmet që jepni ju, apo të përgënjeshtrojë
informacionet e rreme që prodhon përditë tezga e tregut mediatik... Mbase do të
kishin të drejtë po të nxirrnin pas 23 qershorit 2013, qoftë edhe një faturë të
vetme reklamash qeveritare - nga ato që qeveria e shkuar i kishte kapicë, - për
të lyer rrotën e montuar të makinerisë së saj propagandistike në ndonjë
makineri mediatike private”. Nuk do shumë për të kuptuar mllefin ndaj medias të
një njeriu që është prodhuar si politikan pikërisht prej saj. Tërhiq e mos e
këput. Thotë ca fjalë të mira e të përgjithshme në fillim, dhe në fund: helmi.
Por kryeministri duhet ta kuptojë mirë, që nëse plani në tatime e dogana nuk
arrin të realizohet e buxhetit i hapet një gropë e madhe, fajin për këtë nuk e
ka media, të jetë i sigurtë. Dhe unë për veten time kaq lexova nga kjo
intervistë, se më poshtë kisha përshtypjen që do flitej për arritje e suksese
të qeverisë apo realizim planesh 5-vjeçare, që çështë e vërtetë më sjellin në
mend dhe një film të studios së Pekinit “Nga fitorja në fitore”.
Nga ana tjetër, ish-kryeministri Berisha, njeri
karizmatik e fort mediatik, gjithashtu i përdor të dyja anët e medaljes, kur i
intereson ajo që thuhet në media dhe nuk i intereson. Për së fundi, në faqen e
tij në facebook shprehet për një ditë të zezë, apo siç mund ta citoj: “një
rekord i zi në historinë e mediave tona të shkruara”. Çështë kjo ditë e zezë,
ditë e qametit? U merrova mor amani se thashë, ka ndodhur gjëma e jam i fundit
që e marr vesh. Më pas vjen shpjegimi: Sepse disa prej tyre kanë censuruar, pra
nuk kanë transmetuar një lajm që atij i interesonte të kishte një përhapje sa
më të gjerë. Megjithatë, nuk di kush i ka mbushur mendjen Berishës se një lajm
duhet doemos të kalojë nëpër faqet e të gjitha gazetave apo portaleve online.
Por tjetërkund çalon puna. Të ankohesh për
profesionalizmin e medias është një e drejtë themelore. Se, kush është ai
bu“rr”ë që e ka ndaluar një gjë të tillë? E në këtë linjë nuk ka lënë njeri pa
u çjerrë, pa sharë e pa denoncuar fakte nga puna e dobët dhe jo profesionale e
gazetarëve. Por të gjithë këta, politikanë apo jo të tillë, (ç’rëndësi ka), më
pak e dinë se sa profesionale është puna e tyre, sa realizojnë nga ato që
premtojnë... etj.
Për ta mbyllur, sërish do të shkruaj diçka fare të
zakonshme apo pse jo të bëj një “plagjiaturë” të dytë, për të thënë se, në
kontekstin e përgjithshëm, media është në shërbim të publikut, të informojë dhe
të kritikojë për gjithçka nuk ecën mirë në një shoqëri të emancipuar apo në
emancipim e sipër. Por në fakt, në një ekonomi të hapur, ku tregu vendos për gjithçka,
asaj i duhet të prodhojë dhe lajmet që i shiten, pra në këtë mënyrë ajo vihet
dhe në shërbim të vetes, natyrisht.
Postuar në ResPublica 14 Gusht, 2015
No comments:
Post a Comment