Një skuadër ushtarësh amerikanë futen në thellësi të
armikut me një mision, duhet të tërhiqnin nga fronti i luftës një ushtar. Ai
nuk kishte asgjë të çmuar në veten e tij, por për familjen ishte vërtet më se i
çmuar. Dhe kish mbetur i vetëm mes katër vëllezërish.
Të gjithë të vrarë në të njëjtën luftë...
...Sakrifica
e individëve për të mirën e të tjerëve është një nga temat kryesore të Luftës,
ku ushtarët janë të gatshëm të rrezikojnë jetën për një shok të tyre, për të
ruajtur dinjitetin njerëzor edhe në kushtet ekstreme të luftës. Dhe për këtë
temë flet dhe filmi i përbotshëm “ Shpëtoni ushtarin Rajan”.
Filmi
“Saving
Private Ryan”, është një nga filmat më të njohur për temën e Luftës së Dytë
Botërore dhe për mënyrën e tij realiste dhe të ashpër të përshkrimit të luftës.
Duke vendosur ngjarjet menjëherë pas “Ditës D” apo siç njihet ndryshe “D Day”
që ka të bëjë me zbarkimin e aleatëve në Normandi, filmi ndjek grupin e
ushtarëve amerikanë të udhëhequr nga Kapiteni Xhon H. Miller - luajtur nga Tom Henks, - të cilët kanë një
mision të veçantë: shpëtimin dhe kthimin e një ushtari, Xhejms Fransis Rajan i
cili interpretohet nga Mat Demon, - pasi tre vëllezërit e tij janë vrarë në
luftë.
Skena
fillon me një pamje të vendosur të fushës së betejës, më pas kalon në varkat
dhe në këtë skenë ne mund të shohim kamerën duke lëvizur vertikalisht në një
mënyrë agresive. Kjo tregon pikat e forta të baticave dhe sa intensive do të
bëhet lufta. Skena më pas fillon ndërsa dyert e anijeve hapen dhe njerëzit
vriten, duke ilustruar se lufta ka filluar.
Filmi
portretizon valën e parë të trupave aleate që zbarkonin në plazhin Omaha në
Normandinë e pushtuar nga nazistët, në 6 qershor 1944, në një skenë
24-minutëshe që është përshkruar si një nga përshkrimet më brutale të filmit.
Pushtuesit pësojnë humbje të mëdha, me ushtarë që vdesin në ekran në mënyra të
ndryshme të frikshme dhe të paparashikueshme.
Ngjarja
“Saving
Private Ryan” është një film epik luftarak amerikan i vitit 1998 me regji të Stiven
Spielberg dhe shkruar nga Robert Redat. I vendosur në vitin 1944 në Francë
gjatë Luftës së Dytë Botërore, ai ndjek një grup ushtarësh, të udhëhequr nga
kapiteni John Miller, në misionin e tyre për të gjetur privatin Xhejms Fransis
Rajan dhe për ta sjellë atë në shtëpi të sigurt pasi tre vëllezërit e tij janë
i vrarë në aksion. Kasti përfshin gjithashtu Eduard Bërns, Tom Sajzmo, Barri
Peper, Ghiovani Rebisi, Ven Diesol, Adam Goldberg dhe Xheremi Dejvis.
Spielberg
trajton luftën jo si një akt heroik idealizuar, por si një përvojë brutale që
shkakton humbje të mëdha dhe trauma. Skenat në fillim të filmit, ku zbarkimi në
Normandi përshkruhet me detaje të dhimbshme, janë shembull i rrallë i
përdorimit të realizmit brutal për të paraqitur përvojën e ushtarëve.
Përmes
portretizimit të marrëdhënieve të ushtarëve dhe vendimeve morale që marrin,
filmi vë theksin te rëndësia e humanizmit në luftë. Kapiteni Miller dhe ekipi i
tij luftojnë jo vetëm për fitoren, por edhe për mbajtjen e vlerave humane dhe
të drejtësisë në një botë të zhytur në dhunë.
Spielberg
dhe drejtori i fotografisë, Xhanus Kaminski, krijuan një estetikë unike për
skenat e luftës, me kamera të lëkundshme dhe ndriçim të zvogëluar, për të
krijuar ndjesinë se shikuesit janë në mes të betejës. Kjo teknikë ofron një
ndjesi të lëvizshme dhe të paqëndrueshme, duke reflektuar kaosin dhe pasigurinë
e luftës.
Filmi
përdor efekte speciale për të portretizuar ashpërsinë e luftës. Kjo ndihmon
shikuesit të përjetojnë nga afër frikën, dhimbjen dhe vuajtjen e luftëtarëve,
duke bërë që filmi të jetë një nga përshkrimet më realiste të luftës në
kinematografi.
“Saving
Private Ryan” u vlerësua në mënyrë kritike për portretizimin realist e të
palëkundur të terrorit të luftës. Shumë recensues gjithashtu vlerësuan
performancën e Tom Henks. Megjithatë, disa kritikë e gjetën skenarin
konvencional, klishe dhe sentimental. Filmi ishte një sukses komercial, duke
fituar më shumë se 480 milionë dollarë në mbarë botën, duke e bërë atë filmin e
dytë me fitimin më të madh të vitit 1998. “Saving Private Ryan” fitoi pesë
çmime Oscar, duke përfshirë çmimin për regjisorin më të mirë, dhe filmi është
vlerësuar me interesin e rinovuar për Lufta e Dytë Botërore në fillim të
shekullit të XXI dhe frymëzimi i shumë prej filmave të luftës që e pasuan. Filmi
fitoi dhe çmimet Golden Globe, Academy, BAFTA dhe Saturn.
“Saving
Private Ryan” konsiderohet si një nga filmat më të mirë të realizuar ndonjëherë.
Teknikat e saj të xhirimit të skenës së betejës ndikuan në shumë filma të
mëvonshëm të luftës, aksionit dhe superheronjve, dhe regjisorë të shumtë kanë
përmendur “Saving Private Ryan” si ndikim. Në vitin 2014, filmi u zgjodh për
t'u ruajtur në Regjistrin Kombëtar të Filmit të Shteteve të Bashkuara nga
Biblioteka e Kongresit si "kulturor, historikisht ose estetikisht i
rëndësishëm".
Skenari
“Saving
Private Ryan” u frymëzua nga historitë e familjeve ushtarake që pësuan humbjen
e disa anëtarëve gjatë Luftës së Dytë Botërore.
Skenari
i filmit u mbështet nga një histori e vërtetë që i përkiste Luftës së Dytë
Botërore, historia e vëllezërve Niland. Vëllezërit Niland ishin katër vëllezër
amerikanë që shërbenin në forcat e armatosura gjatë luftës, dhe kur tre prej
tyre u raportuan të vrarë, autoritetet amerikane vendosën të kthenin në shtëpi
vëllain e mbetur gjallë, Fritz Niland, për të mos rrezikuar që familja e tij të
humbiste të gjithë djemtë.
Kohë
më pas, një nga vëllezërit e Niland, i cili besohej se kishte vdekur, u lirua
nga një kamp burmez i të burgosurve të luftës (POW) dhe u kthye në shtëpi para
përfundimit të luftës.
Kritika
në shtypin e përditshëm është shprehur se” Shumë veteranë të Luftës së Dytë
Botërore që ndoqën filmin raportuan se ata gjetën se skenat e luftimit ishin
tepër realiste, madje duke shkuar më larg aq sa folën dhe pët shkaktimin e
simptomave të tyre të çrregullimit të stresit post-traumatik.
Mesazhi
A
ia vlen të sakrifikosh jetën e 8 ushtarëve për të shpëtuar ushtarakun Ryan?
Me
këtë film, Steven Spielberg krijoi një nga filmat e tij më të mëdhenj, një
tablo lufte të modës së vjetër me sekuenca beteje tejet bindëse dhe të
guximshme.
“Saving
Private Ryan” ngre pyetje të thella etike mbi vlerën e jetës dhe përkushtimin
për të shpëtuar jetën e një individi përkundrejt sakrificës së shumë të
tjerëve. Ai nxit reflektimin mbi peshën e humbjeve njerëzore në luftë dhe
kuptimin e heroizmit në kontekstin e përpjekjeve për mbijetesë dhe nder.
Spielberg krijon një përvojë emocionale që bën thirrje për paqe dhe respekt për
sakrificat e atyre që kanë luftuar për vlerat njerëzore.
No comments:
Post a Comment