Shqiptari politik, njeriu larg kulturës

Leonard Veizi

Jemi popull politik. Nuk do as mend as kalem për ta kuptuar.

Në periudhën e mbretërimit të Zogut vështirë se shqiptari ishte njeri politik. Ishte ca rural po, edhe blegtor, edhe nallban, d.m.th zejtar. Por pak ishin ata që e vërtisnin fjalën rreth politikës. Ai që formoi bindshëm njeriun politik ishte regjimi i Hoxhës, në fshat apo qytet po të jetoje. Kishte lexim shtypi të organizuar, tabelë emulacioni, konspekte mbi veprat e udhëheqësit dhe diskutime në masë të gjerë për vendimet e Kongresit të Partisë. Ja kështu u formua njeriu i ri, ai që sipas ideologjisë së asaj kohe fillimisht duhet të ishte politik më shumë se sa profesionist në zanat.

Kjo na ka shoqëruar edhe gjatë këtyre 25 viteve të fundit, ose më saktë edhe në kapërcyellin e mijëvjeçarit të ri, kur menduam se shumë gjëra i lamë pas. Por jo, avazi vazhdon. Në Shqipërinë e vogël, çuditërisht prodhohet shumë politikë dhe komentohet shumë mbi të. Imagjino ç’mund të ndodhte në Shqipërinë e madhe...

Politika fillon në mëngjes, lexohen titujt e gazetave në TV, pastaj hapet linja telefonike për të pakënaqurit. Mbaron pjesa e parë e informimit publik. Unë bëj gati një çantë të vogël që e marr me vete kudo dhe zbres pa ashensor. Në kafen poshtë pallatit shoh qamet sa herë që futem, por ja që ndonjëherë më duhet ta pi kafen edhe aty. “Ja të pyesim dhe Nardin, meqenëse është gazetar”. Unë ngre veshët përpjetë, porosis një kafe dhe tërheq një gazetë nga banaku. “Si thua ti, do ‘divorcohen’ Rama dhe Meta?”. Unë dua t’i shpëtoj debatit, në tërësinë time nuk jam njeri politik. Madje dhe për të votuar nuk votoj. “Pse kur na qenkan martuar?”. Ata qeshin me zor. “Lëri shakatë, si mendon ti?”. “Nuk mbuloj politikën” – u them. “Po mirë ti aty je, në redaksi i merr vesh të gjitha. Si thua do përçahen prapë këta?”. “Nisur nga historiku, them se e majta është solide, do t’ia hedhë dhe këtë herë”. “Të lumtë goja” – më uron njëri. Shpëtova. Unë fillova të pi i qetë kafenë, ata vazhdojnë debatin e divorcit. Hap gazetën nga faqja e fundit. Kam më shumë se 20 vjet që e bëj një gjë të tillë. E filloj me sportin, pastaj me kulturën... Ja te faqet e kulturës flitet për sezonin e ri teatror “Zbutja e kryeneçes” rivjen në skenë nga regjisorja Elma Dorezi. Nuk do mungoj ta shoh. Mezi kam gjetur biletë kur regjisori Fatos Haxhiraj e vuri në skenë në vitin 1990, për të parë një kryeneçe si Eva Alikaj. Sot të shikosh një teatër nuk ka nevojë të zësh radhë. Gjen vende sa të duash.

Vazhdoj me leximin e gazetës. “Duke menduar Medean” një projekt teatral mes Shqipërisë dhe Zvicrës, ndërsa në Teatrin e Operës...

“Ka ndonjë gjë të re për CEZ-in?”- më pyesin nën zë. “Po lexoj rubrikën e kulturës”, - ua kthej qetësisht. “Lëre kulturën se nuk të jep bukë ajo”. Keni të drejtë, them me vete, kultura nuk të jep bukë. Ngrihem të iki. Si shqiptar i vërtetë që jam, e kam marrë me nge dhe dua të pi një kafe të dytë. Vetëm. Për dhjetë minuta mbërrij në Bllok. Epo Bllok jo shaka. Ulem në një kafe “hight class”. Rrëzëllen çdo gjë. Porosis kafe por nuk marr gazetë. Përqendrohem te celulari për t’u njohur me të rejat e fundit. Teknologji e lartë, por humbet printi. Nuk përqendrohem dot. Zërat e disa grave më gumëzhijnë në vesh. Janë të përditshme në atë kafe. Jemi bërë fytyra të para tashmë. Tema e ditës ishte zbërthim teksti i telenovelës “Bidai”. S’ke nga ia mban. Për djall kisha harruar dhe kufjet. I nënshtrohem fatit: Dëgjoj të rejat mbi bashkëjetesën e Sadnës dhe Alekut. Pastaj një heshtje e lehtë dhe... befas, si rrufe në qiell të pastër vjen një pyetje që nuk di kujt i drejtohet: Dini gjë çfarë u bë më atë Priftin...?  Jo, jo. Nuk marr përsipër të ngatërrohem kaq thellë. Dy prej grave më kishin ngulur vështrimet. Çuditërisht, për rastësi apo si me magji, celulari më kishte mbetur në dorë tek një gazetë politike me një foto erotike. Sapo kisha lexuar dhe diçiturën dhe isha i informuar taze. “Në kishë do jetë me siguri”, - flas unë meqë jam më afër tyre edhe pse pyetja nuk më ka shigjetuar drejtpërdrejt. Gratë e marrin lehtë, qeshin të gjitha. “Mëkatar i madh”, kuturis njëra prej tyre.

Për shans kjo situatë nuk vazhdon gjatë. Më bëjnë një telefon dhe më thërrasin për kafe në një tjetër lokal, afër Televizionit Shqiptar. Sërish për kafe. Po, po... Kafeja është ritual te ne, është dhe punë... është gjithçka. Një nga kolegët ka gati një libër të ri dhe kërkon ta prezantojë në Panairin e Tiranës. Do t’i japim ndonjë mendim, demek ta ndihmojmë që të dalë faqebardhë. Ne duam t’i bëjmë shumë pyetje rreth librit që shpreson ta nxjerrë nga dita në ditë, por s’të lë njeri... “Ja pyesim këta gazetarët”, - na ndërpret dikush, që me siguri njeh ndonjë nga ne. Shyqyr që ishim tre gazetarë e nuk më binte vetëm përgjegjësia. “Si thoni do ketë zgjedhje të reja?”. Ne ngremë supet. “Ç’na pyet ne a derëbardhë, - i them, - shiko ‘Opinionin’ e Fevziut dhe e ke të zgjidhur hallin”. Por ai ngul këmbë të marrë përgjigje nga ne edhe pse i sheh të gjitha me radhë ‘Opinionin’, ‘Top Show-n’ e çfarë t’i dilte përpara. “Besoj se po” - thotë shkurt kolegu tjetër, si për mbyllur debatin që kërkonte të na përfshinte dhe ne. “Të lumtë goja – e uroi tjetri. - Të vijë dhe një herë Berisha në pushtet pa në djall të vejë”. Mua nuk m’u durua: “Basha, - ndërhyj pa shumë takt. - Kryetari i partisë bëhet kryeministër”. “Çfarë Bashe mor burrë, - ma kthen tjetri me indiferencë, -  Berisha o Berisha, ai u vjen hakut”.

Ngrihemi të ikim. “Sqarohemi në telefon” u them miqve të mi. Kam bërë një ofertë ku mund të flas tërë ditën dhe minutat nuk kanë të sosur. Natyrisht, shumë punë zgjidhen edhe me celular. Në lokale zor se gjen vend ku mund të thuash dy fjalë për librin, teatrin a pikturën; flitet vetëm për politikë.

Postuar në ResPublica 30 Shtator, 2015