Nga
Leonard Veizi
-Ç'bëhet
kështu?
-Plasi në Kuçovë. Punëtorët po zihen me sipërmarrësit.
-Dua ta shoh me sytë e mi katrahurën. Hajdeni!
U desh vetëm një spot publicitar, - edhe pse prej kohësh kishin filluar thashethemet - që i madh e i vogël në Shqipëri të ngriheshin në këmbë.
Atë ditë që erdh haberi/ dilni se erdhi Enveri...
-Yshhhhh or dreq...
Jo mo se s'ka të bëjë as me Enverin e as me Saliun kjo punë. Tjetërkund fle lepuri. Ka nisur Big-u. Big-u ore, ai me mbiemrin Brother. Dhe Big-u nis me aheng të madh. Hajde gallatë, hajde. Njëlloj si dikur kur votohej për kandidatët e Frontit Demokratik.
Dhe pas kësaj shqiptarët u ngujuan brenda. Si në kohën e pandemisë. Se kur bie tërmet, zakonisht ia mbathin nga sytë-këmbët.
Në Shqipëri ka plasur bomba... Bomba ore, bomba po u them. Dhe s’gjen me njerëz rrugëve si për Vit të Ri. Në kafe s’ke me kë shkëmben ndonjë fjalë se edhe banakieri me kamerierin e kanë lëshuar tabakanë dhe janë përqendruar tek ekrani.
Hë ç'na e zutë në fyt dhe këtë çapë buke që po hanim.
Big-u është bërë si Kopshti 36. Ose 28. Çështje numrash. U ngjeshën banorët brenda sa mezi po marrin frymë të shkretët. Dhe plasi debati që ditën e parë.
A janë VIP-a VIP-at?
Ore gallatë të mbash hijet me duar.
Po kush është ai që guxon t’i japë përgjigje kësaj pyetjeje 1 milion dollarëshe. Ndaj kishte të drejtë kolegu Elvis Myrta, - pjesë e kastit, - kur tha: Po mundohem dhe unë të bëhem aristokrat, se deri tani kam qenë Popull i Thjeshtë. Dhe me të drejtë. Si mund të jesh VIP kur thjesht je një rrogëtar. Madje më keq: me overdraft. Kur tollovit fjalët për skemat e lëvizjes së planetëve, e kur shkon të marrësh rrogën të thonë: duku nga java tjetër se kemi ca detyrime të tjera për të shlyer.
Pastaj pjesa tjetër është në rregull: ha e pi e mendjen mos e vrit.
Dhe kjo ndodh në Big, ku per ca përfitime të vogla ia shesin shpirtin djallit. Por që shqipen korrekte togfjalëshi merr kuptimin: të hapësh zorrët e barkut.
Humor burgu ore.
Personalisht, edhe pse kam shkruar disa herë për çështjen e problematikave si një eksperiment social me pasoja në psikikën e njeriut, sërish nuk lë “prajm” pa ndjekur. Dhe këtë herë kam një arsye më shumë, se me Elvisin hokatar që gjuan me batuta të goditura, - që ca më shkurt i thonë Lis edhe pse është 1.60 i gjatë – kemi qenë në të njëjtin front. Kemi punuar në të njëjtën gazetë desha të them.
-Hajde shkojmë shohim se ka filluar filmi në televizor!
-Vemi or po qysh! Hapim sytë. Ore gjitonin njeriu e ka si vëlla, - i thosh Seferi djalit të xhaxhait me emrin Hariz Dane që punonte me traktor për hapjen e tokave të reja në Ksamil. Dhe mblidheshin tek apartamenti i gjitonit me kuç e me maç të shihnin filmin e radhës. Ja kështu është edhe sot. Kohët kanë ndryshuar, prej vitit 1983 kur është realizuar filmi “Dritat e Qytezës”. Mentaliteti jo.
Çfarë kam shkruar për dy edicionet e para, do pyesni ju. Se helbete ose i keni harruar ose s’i keni lexuar fare.
-E çfarë s’kam shkruar... Fjala vjen theva gjyzlykët e mija dhe kam mbetur me një xham. Theva dhe xhamat e teto Sotiricës...
...Asnjë nga këto në fakt. Se këto i bëri xha Bequa nën ndikimin e fortë të xha Sulos që bënte dhe gabime parimore.
Fillimisht bëra një shkrim me titullin “Eksperimentet sociale që nisin si lojë dhe përfundojnë në dramë”, ku mes të tjerash mora në referencë shkrimtarin anglez Xhorxh Oruell i cili parashikoi ardhjen e “Big Brother” me veprën e tij “1984”: një sy-diktator i madh, i gatshëm për të monitoruar dhe spiunuar çdo lëvizje të individëve. Në të njëjtin shkrim evidentova dhe me filmin dramatik “The Experiment” i cili trajton temën e një eksperimenti social në kushtet e “Big Brother”-it. Vullnetarë që mbërrijnë për një studim psikologjik të udhëhequr nga një mjek, në të cilin pjesëmarrësit do të ndahen në grupe që veprojnë 6-të si roje burgu dhe 20 si të burgosur, ku vetëm në pak ditë situata del jashtë kontrollit aq sa dy protagonistët, arrijnë ta urrejnë e ta rrahin gati për vdekje njëri-tjetrin.
Ndaj duhet pasur kujdes me Big Brother-in. Se nis gjithë qejf, por s’i dihet si përfundon.
-Edhe ty Grunjo ta tregoj unë qejfin po të kapa në ndonjë cep,.... - kërcënonte ndihmësi i rrobaqepësit maxhordomin e pasanikut Petruçio nga Verona tek komedia “Zbutja e kryeneçes” së Shekspirit.
Edicioni i dytë i Big-ut më dha mundësinë të shkruaja dy shkrime “Fundi dramatik i eksperimenteve sociale me njerëz realë” dhe “Shqiptarëve iu prish dyzeni me çuditë e Kiarës dhe Luizit”. Të dytin po e anashkalojmë se nuk ia vlen, por tek i pari mora në referencë një film, në gjuhën italiane me titullin origjinal “Il giorno prima”, që në anglisht njihet si “Control” por i ardhur në shqip nën titullin: “Një ditë më parë”, e që flet për një eksperiment në lidhje me efektet psikologjike të lodhjes mendore tek ata që janë të mbyllur në një ambient për një periudhë të gjatë kohore. Si puna e Big-ut dhe ky. Janë 15 vullnetarë nga vende të ndryshme të botës, të cilët kundrejt një pagese prej 10 mijë dollarësh, bien dakord të marrin pjesë në një eksperiment të promovuar në Frankfurt nga një kompani që ndërtonte strehime antiatomike.
Fundi i filmit nuk është aspak optimist.
Besoj se tek edicioni i tretë i Big-ut VIP do shkruaj tre shkrime dhe do ta ndjek spektaklin edhe më me vigjilencë. Gati-gati si opinionistët. Ndoshta pikërisht sepse aty brenda bashkëvuan kolegu Lis Myrta, me të cilin kemi bashkëvuajtur jashtë si pjesë e një skuadre.
Mbahu Elvis vëllai! U fute pa dhëmbë në Big, por do dalësh me proteza fringo. Edhe në instagram ndjekësit po shtohen si me magji.
Big-u nisi ethshëm. Duket si një mekanizëm që ta mbajë populizmin brenda 4 mureve. Pastaj nis Kampionati Evropian dhe njerëzve do t’u bëhet mendja top. Askujt nuk i bie më në mendje për pensionet se një Donald a Luiz i ri do shfaqet për t’i mbajtur ata të ngujuar para ekranit të televizorit. Dhe halli më i madh nuk është rritja e çmimeve, se ato janë katapultuar tashmë. Hall është të gjenden paratë për t’u abonuar në kanalet ku Big Brother është non stop 24/7 plus 90 ditë. Për momentin, se mund të shkojë dhe 120 ditë e kacafiu.
Por dhe kjo e ka një zgjidhje. Se moshave të treta, që s'kanë më punë e dredhin zinxhirin, paketën ua bëjnë dhuratë kalamajtë që punojnë në emigracion. Mjafton që prindërve të mos u mungojë ku asortiment kaq i rëndësishëm.
Më të pamundurit do heqin dorë nga ilaçet, sepse edhe spektakli në fjalë është adrenalinë që të mban në jetë. Deri sa të dalë fituesi e të fiki dritat.
-Po kush do të fitojë?
-Aaaa. Jo, jo, është mbrëmje me emocione
-Le ta quajmë mbrëmja e shpëtimit.
-Përse shpëtimit? Po cili shpëtoi? E nga se shpëtoi? – ngritën pyetjet Apostoli dhe Sotiri i filmit “Dhe ashtu dhe kështu” e që morën përgjigje nga “karragjozi” që ishte maskuar si gazetar.
Por halli do transferohet edhe tek rruga “Mustafa Matohiti” ku doktori nuk do ketë më kujt t’i drejtohet në fjalimet e tij pa megafon, sepse ithtarët do jenë duke ndjekur sherret e VIP-ave.
Njerëzit do harrojnë hallet, do shohin spektaklin. Do zihen të nesërmen pas spektaklit. Të paktën dy herë në javë. Dhe dy ditë është vetë spektakli. E ç'mbetet? Tre ditë janë të shkretat ku furnizimi nga rrjetet sociale do jetë në maksimum, me lajme të vërteta e të fabrikuara. Ku spektakli, i cilësuar si eksperiment social, përveçse do gëzojë disa nga pjesëmarrësit, do degradojë shumë të tjerë që kur të dalin jashtë “shtëpisë së famshme” do vënë duart në kokë për atë që do lexojnë se çfarë është thënë për ta.
Do Perëndia nuk vret veten njeri!
-Plasi në Kuçovë. Punëtorët po zihen me sipërmarrësit.
-Dua ta shoh me sytë e mi katrahurën. Hajdeni!
U desh vetëm një spot publicitar, - edhe pse prej kohësh kishin filluar thashethemet - që i madh e i vogël në Shqipëri të ngriheshin në këmbë.
Atë ditë që erdh haberi/ dilni se erdhi Enveri...
-Yshhhhh or dreq...
Jo mo se s'ka të bëjë as me Enverin e as me Saliun kjo punë. Tjetërkund fle lepuri. Ka nisur Big-u. Big-u ore, ai me mbiemrin Brother. Dhe Big-u nis me aheng të madh. Hajde gallatë, hajde. Njëlloj si dikur kur votohej për kandidatët e Frontit Demokratik.
Dhe pas kësaj shqiptarët u ngujuan brenda. Si në kohën e pandemisë. Se kur bie tërmet, zakonisht ia mbathin nga sytë-këmbët.
Në Shqipëri ka plasur bomba... Bomba ore, bomba po u them. Dhe s’gjen me njerëz rrugëve si për Vit të Ri. Në kafe s’ke me kë shkëmben ndonjë fjalë se edhe banakieri me kamerierin e kanë lëshuar tabakanë dhe janë përqendruar tek ekrani.
Hë ç'na e zutë në fyt dhe këtë çapë buke që po hanim.
Big-u është bërë si Kopshti 36. Ose 28. Çështje numrash. U ngjeshën banorët brenda sa mezi po marrin frymë të shkretët. Dhe plasi debati që ditën e parë.
A janë VIP-a VIP-at?
Ore gallatë të mbash hijet me duar.
Po kush është ai që guxon t’i japë përgjigje kësaj pyetjeje 1 milion dollarëshe. Ndaj kishte të drejtë kolegu Elvis Myrta, - pjesë e kastit, - kur tha: Po mundohem dhe unë të bëhem aristokrat, se deri tani kam qenë Popull i Thjeshtë. Dhe me të drejtë. Si mund të jesh VIP kur thjesht je një rrogëtar. Madje më keq: me overdraft. Kur tollovit fjalët për skemat e lëvizjes së planetëve, e kur shkon të marrësh rrogën të thonë: duku nga java tjetër se kemi ca detyrime të tjera për të shlyer.
Pastaj pjesa tjetër është në rregull: ha e pi e mendjen mos e vrit.
Dhe kjo ndodh në Big, ku per ca përfitime të vogla ia shesin shpirtin djallit. Por që shqipen korrekte togfjalëshi merr kuptimin: të hapësh zorrët e barkut.
Humor burgu ore.
Personalisht, edhe pse kam shkruar disa herë për çështjen e problematikave si një eksperiment social me pasoja në psikikën e njeriut, sërish nuk lë “prajm” pa ndjekur. Dhe këtë herë kam një arsye më shumë, se me Elvisin hokatar që gjuan me batuta të goditura, - që ca më shkurt i thonë Lis edhe pse është 1.60 i gjatë – kemi qenë në të njëjtin front. Kemi punuar në të njëjtën gazetë desha të them.
-Hajde shkojmë shohim se ka filluar filmi në televizor!
-Vemi or po qysh! Hapim sytë. Ore gjitonin njeriu e ka si vëlla, - i thosh Seferi djalit të xhaxhait me emrin Hariz Dane që punonte me traktor për hapjen e tokave të reja në Ksamil. Dhe mblidheshin tek apartamenti i gjitonit me kuç e me maç të shihnin filmin e radhës. Ja kështu është edhe sot. Kohët kanë ndryshuar, prej vitit 1983 kur është realizuar filmi “Dritat e Qytezës”. Mentaliteti jo.
Çfarë kam shkruar për dy edicionet e para, do pyesni ju. Se helbete ose i keni harruar ose s’i keni lexuar fare.
-E çfarë s’kam shkruar... Fjala vjen theva gjyzlykët e mija dhe kam mbetur me një xham. Theva dhe xhamat e teto Sotiricës...
...Asnjë nga këto në fakt. Se këto i bëri xha Bequa nën ndikimin e fortë të xha Sulos që bënte dhe gabime parimore.
Fillimisht bëra një shkrim me titullin “Eksperimentet sociale që nisin si lojë dhe përfundojnë në dramë”, ku mes të tjerash mora në referencë shkrimtarin anglez Xhorxh Oruell i cili parashikoi ardhjen e “Big Brother” me veprën e tij “1984”: një sy-diktator i madh, i gatshëm për të monitoruar dhe spiunuar çdo lëvizje të individëve. Në të njëjtin shkrim evidentova dhe me filmin dramatik “The Experiment” i cili trajton temën e një eksperimenti social në kushtet e “Big Brother”-it. Vullnetarë që mbërrijnë për një studim psikologjik të udhëhequr nga një mjek, në të cilin pjesëmarrësit do të ndahen në grupe që veprojnë 6-të si roje burgu dhe 20 si të burgosur, ku vetëm në pak ditë situata del jashtë kontrollit aq sa dy protagonistët, arrijnë ta urrejnë e ta rrahin gati për vdekje njëri-tjetrin.
Ndaj duhet pasur kujdes me Big Brother-in. Se nis gjithë qejf, por s’i dihet si përfundon.
-Edhe ty Grunjo ta tregoj unë qejfin po të kapa në ndonjë cep,.... - kërcënonte ndihmësi i rrobaqepësit maxhordomin e pasanikut Petruçio nga Verona tek komedia “Zbutja e kryeneçes” së Shekspirit.
Edicioni i dytë i Big-ut më dha mundësinë të shkruaja dy shkrime “Fundi dramatik i eksperimenteve sociale me njerëz realë” dhe “Shqiptarëve iu prish dyzeni me çuditë e Kiarës dhe Luizit”. Të dytin po e anashkalojmë se nuk ia vlen, por tek i pari mora në referencë një film, në gjuhën italiane me titullin origjinal “Il giorno prima”, që në anglisht njihet si “Control” por i ardhur në shqip nën titullin: “Një ditë më parë”, e që flet për një eksperiment në lidhje me efektet psikologjike të lodhjes mendore tek ata që janë të mbyllur në një ambient për një periudhë të gjatë kohore. Si puna e Big-ut dhe ky. Janë 15 vullnetarë nga vende të ndryshme të botës, të cilët kundrejt një pagese prej 10 mijë dollarësh, bien dakord të marrin pjesë në një eksperiment të promovuar në Frankfurt nga një kompani që ndërtonte strehime antiatomike.
Fundi i filmit nuk është aspak optimist.
Besoj se tek edicioni i tretë i Big-ut VIP do shkruaj tre shkrime dhe do ta ndjek spektaklin edhe më me vigjilencë. Gati-gati si opinionistët. Ndoshta pikërisht sepse aty brenda bashkëvuan kolegu Lis Myrta, me të cilin kemi bashkëvuajtur jashtë si pjesë e një skuadre.
Mbahu Elvis vëllai! U fute pa dhëmbë në Big, por do dalësh me proteza fringo. Edhe në instagram ndjekësit po shtohen si me magji.
Big-u nisi ethshëm. Duket si një mekanizëm që ta mbajë populizmin brenda 4 mureve. Pastaj nis Kampionati Evropian dhe njerëzve do t’u bëhet mendja top. Askujt nuk i bie më në mendje për pensionet se një Donald a Luiz i ri do shfaqet për t’i mbajtur ata të ngujuar para ekranit të televizorit. Dhe halli më i madh nuk është rritja e çmimeve, se ato janë katapultuar tashmë. Hall është të gjenden paratë për t’u abonuar në kanalet ku Big Brother është non stop 24/7 plus 90 ditë. Për momentin, se mund të shkojë dhe 120 ditë e kacafiu.
Por dhe kjo e ka një zgjidhje. Se moshave të treta, që s'kanë më punë e dredhin zinxhirin, paketën ua bëjnë dhuratë kalamajtë që punojnë në emigracion. Mjafton që prindërve të mos u mungojë ku asortiment kaq i rëndësishëm.
Më të pamundurit do heqin dorë nga ilaçet, sepse edhe spektakli në fjalë është adrenalinë që të mban në jetë. Deri sa të dalë fituesi e të fiki dritat.
-Po kush do të fitojë?
-Aaaa. Jo, jo, është mbrëmje me emocione
-Le ta quajmë mbrëmja e shpëtimit.
-Përse shpëtimit? Po cili shpëtoi? E nga se shpëtoi? – ngritën pyetjet Apostoli dhe Sotiri i filmit “Dhe ashtu dhe kështu” e që morën përgjigje nga “karragjozi” që ishte maskuar si gazetar.
Por halli do transferohet edhe tek rruga “Mustafa Matohiti” ku doktori nuk do ketë më kujt t’i drejtohet në fjalimet e tij pa megafon, sepse ithtarët do jenë duke ndjekur sherret e VIP-ave.
Njerëzit do harrojnë hallet, do shohin spektaklin. Do zihen të nesërmen pas spektaklit. Të paktën dy herë në javë. Dhe dy ditë është vetë spektakli. E ç'mbetet? Tre ditë janë të shkretat ku furnizimi nga rrjetet sociale do jetë në maksimum, me lajme të vërteta e të fabrikuara. Ku spektakli, i cilësuar si eksperiment social, përveçse do gëzojë disa nga pjesëmarrësit, do degradojë shumë të tjerë që kur të dalin jashtë “shtëpisë së famshme” do vënë duart në kokë për atë që do lexojnë se çfarë është thënë për ta.
Do Perëndia nuk vret veten njeri!
No comments:
Post a Comment