Planeti i Kaltër po thërret për ndihmë

 22 Prilli – Dita e Tokës

 

Nga 

Leonard Veizi

 

Planeti i Kaltër po thërret për ndihmë.

Kjo është një gjë e dukshme tashmë.

Ai është sëmurë.

Nga viti në vit, më 22 prill, bota shënon Ditën Ndërkombëtare të Tokës.

Haleluja.

Ajo që dikur nisi si një lëvizje studentore për ndërgjegjësimin ekologjik në SHBA-në e viteve ’70, sot është shndërruar në një ditë globale reflektimi dhe angazhimi për fatin e vetë planetit tonë. Kombet e Bashkuara e përzgjodhën këtë ditë për të nënshkruar marrëveshjen e Parisit në 2016 mbi sensibilizimin dhe kontrollin e ndryshimeve klimatike nga faktorët e jashtëm si industrializimi.

Po kjo ka të bëjë me teorinë.

Përtej fjalëve të bukura, paradave të gjelbra dhe postimeve në rrjete sociale, Toka po bërtet – dhe zëri i saj është një thirrje për ndihmë.

Mbajeni pastër shtëpinë tuaj o njerëz të pisët.

Planeti ynë i kaltër, që dikur shkëlqente në pastërti dhe harmoni natyrore, po ndotet me një shpejtësi marramendëse. Ndotja ka marrë përmasa dramatike. Planeti i kaltër që na strehon me aq bujari, dhe na jep aq shumë mundësi, po errësohet çdo ditë nga veprimtaria e pakontrolluar njerëzore.

Një raport i fundit i Kombeve të Bashkuara paralajmëron se jemi duke humbur biodiversitetin me një shpejtësi të paprecedentë. Pyjet shkurtohen, lumenjtë mbyten nga mbetjet industriale, ajri mbushet me substanca kancerogjene dhe toka humbet pjellorinë nën peshën e kimikateve.

Ndërkohë, klima po ndryshon, temperaturat rriten, akujt shkrijnë dhe ciklonet përplasen mbi brigje me një forcë që nuk njihnim më parë.

Më dramatikja nga të gjitha është gjendja e oqeaneve. Dikur të pastër dhe të pakufishëm në jetë, tani ato janë kthyer në depo të mëdha plastike. Mijëra tonë plastikë hidhen çdo ditë në ujërat tona – nga qeset e zakonshme deri te mikroplastikat që po përfundojnë në zinxhirin ushqimor.

Plastika – simboli i epokës sonë të konsumit të shfrenuar – është kthyer në përbindëshin e padukshëm që po e gërryen ngadalë këtë planet. Çdo vit, mbi 10 milionë tonë plastikë përfundojnë në det. Kjo është e barasvlershme me një kamion plot plastikë që derdhet në det çdo minutë. Një shifër që duhet të na shqetësojë më shumë se çdo titull lajmi.

Peshqit gëlltisin mikroplastikën si të ishte ushqim. Zogjtë detarë ndërtojnë foletë e tyre me mbeturina plastike. Breshkat e detit ngatërrojnë qeset me kandilët e detit. Gjallesat vuajnë, ekosistemet çoroditen dhe njerëzimi – pa e kuptuar – po gjen në pjatën e vet copëzat e atyre mbeturinave që vetë ka hedhur, pa e ditur ku i hedh.

Sa mirë ishte vite më parë kur gjithçka tregëtohej me shishe qelqi, dhe nuk njihej plastika. Gjithçka mbështiillej me letër dhe jo me qese.

Po a është ky progresi që dëshironim?

Ndoshta. Me të mirat e veta të pamohueshme dhe shumë të kqija gjithashtu.

Jemi në 22 prill 2025. Është Dita e Tokës.

Çdo vit, në një ditë të tillë, bota ndalon për një çast për të kujtuar Tokën – shtëpinë tonë të vetme.

Në fakt “Dita e Tokës” nuk duhet të jetë një kartolinë e zakonshme në kalendarin tonë moral. Ajo është dhe duhet të jetë në vazhdimësi një alarm. Një sinjal që kërkon më shumë se ndërgjegjësim – kërkon veprim. Çdo individ, çdo institucion, çdo vend duhet të marrë përgjegjësi.

Por çfarë do të thotë realisht të veprosh?

Do të thotë të mos e hedhësh qesen plastike në rrugë, por as ta marrësh fare.

Të mos presësh që bashkia të vendosë kontejnerë të ndarë, por të ndash mbeturinat në shtëpinë tënde dhe të kërkosh zgjidhje.

Të mos udhëtosh vetëm në një makinë që mban për katër vetë, por të shkosh me biçikletë, ose të ndash rrugën me dikë tjetër.

Të mos ndezësh çdo llambë të shtëpisë, çdo ekran e çdo pajisje, si të ishte planeti një bateri që nuk mbaron kurrë.

Të mos blesh çdo rrobë që sheh në “reklamën e ditës”, por të rimendosh mënyrën si konsumon.

Mbrojtja e Tokës nuk është as idealizëm, as luks – është mbijetese.

Mos e tepruam gjë???

Këto janë këshklla që jepen për të sëmurët në fakt. Dhe Toka është e sëmurë.

Nuk ka më kohë për festime formale, për fjalime të ngrohta e as për video me violinë në sfond. Duhet të dalim nga rrjetet sociale dhe të hyjmë në realitet.

Sepse në fund të fundit, Toka nuk ka nevojë për ne. Ne kemi nevojë për Tokën.

Nëse nuk ndalim ritmin shkatërrues me të cilin po jetojmë, atëherë do t’i dorëzojmë brezave të ardhshëm një planet të sëmurë, të lodhur dhe ndoshta të pajetueshëm. Dhe kjo nuk do të jetë një tragjedi natyrore – do të jetë një akt i qëllimshëm njerëzor.

Të paktën për sot, më 22 prill, le ta dëgjojmë zërin e Tokës. Dhe më shumë se kaq – le të ndryshojmë zakonet tona.