Rekuiem patetik për një dashuri që po vdes

Nga Leonard VEIZI

Në reanimacionin e fantazisë njerëzore

Në libraritë e kryeqytetit askush nuk kërkon më libra të shkrimtarëve shqiptar. Në ato të rretheve situata është edhe më keq se kaq. Ndërsa në bibliotekat e lagjeve moshat e treta pushojnë në ajrin e kondicionuar duke i hedhur një sy shtrembër titujve kryesorë të shtypit.

Letërsia shqiptare është asfiksuar...

...Ajo po vdes. Pak oksigjen në hundë, një serum venoze dhe ndonjë goditje 220 volt me defribilator mund të vazhdojnë ta kenë nën kontroll gjendjen e komës, por kjo është asgjë krahasimisht me misionin që letërsia ka në përballje me përçudnimet e kohës dhe transmetimin e mesazheve të reja.

Sot letërsia shqiptare po përpëlitet në shtratin e vdekjes...

...Nuk jam unë ai që bëj statistikat e të dal në konkluzionin se përse nuk funksionon kjo gjë: A është letërsia me probleme, a janë shkrimtarët me probleme apo janë shqiptarët me probleme: A duhet të ndërhyjë shteti apo Organizatat Jo Fitimprurëse për të rregulluar bilancin: Është faji i librarëve apo i rrjetit të shpërndarjes? Dhe nuk është se po vendosim pikën mbi “i” se, fjala vjen problemi ka të bëjë me menaxhimin e librit, e kemi zgjidhur ekuacionin. Ai është më i thellë se kaq dhe më i vështirë për t’u riparuar. Ndaj mëkatet e të gjitha këtyre bashkë, përbëjnë një përqindje të vogël krahasimisht me atë që është "Thembra e Akilit" në braktisjen e librit në tërësi. 
Në rastin konkret unë thjesht konstatoj. Pyes librarët, botuesit, shpërndarësit, vetë shkrimtarët. Të gjithë kanë një emërues të përbashkët: Letërsia shqipe po merr fund.

Prodho sa të duash, mbaji librat stoqe në magazinë ose në shtëpi, se libraritë nuk t’i marrin më. Dhe më thelbësorja është që libri nuk shkon tek lexuesi, edhe pse prodhimi mund të jetë i “mbarë”, edhe pse kritika e mbetur arrin të të thotë ca fjalë me bereqet.

Dhe nëse libri nuk shkon tek lexuesi ai mbetet thjesht një suvenir në etazherin tënd personal.

Njerëzit nuk kanë më interes të dukshëm për librin. Sidomos për atë artistik. Ndërsa shkrimtaret kanë mbetur si jetimë, të cilët për të treguar se vazhdojnë të jenë gjallë e po shkruajnë veprat më të mëdha të karrierës së tyre, vërtiten nëpër panaire dhe takime letrare provincash, ku herë pas here jepen dhe çmime qesharake.

Letërsia shqiptare po vdes...
...Sinjalet janë dhënë prej kohësh, por veç në debate tavolinash televizive. E në këtë mori alarmesh pa zë pakkujt i bëhet vonë për të. Masës së gjerë popullore jo e jo, sepse ata e kanë zëvendësuar shumë shpejt librin-letër me celularin që në krye të ekranit ka të shkarkuar lojën solitare. Dhe në rastin më të mirë koha e kulturës masive ndahet në parjen e telenovelave, o latine, ose ato që janë importuar nga orienti. Por ora e leximit po del çdo ditë e më tepër nga qarkullimi. Në kushtet e reja, ku shpresa mbet e fundit për të vdekur, ndoshta dhe vetë krijuesve të cilët janë pa rrugë shpëtimi, nuk po u bëhet vonë.

Te e fundit letërsia mbetet një ambicie e pakkujt.

Prej 40 vjetësh jam rrekur të fitoja titullin "shkrimtar", ashtu si ushtarakët yjet mbi spaleta. Jam gdhirë e ngrysur çdo ditë duke menduar për letërsinë dhe për të kam sakrifikuar atë që cilësohet si “buka e përditshme”. E kam ndarë kohën e punës time me lajmet që i duheshin redaksisë dhe me personazhet që më kishin zënë prej xhakete. Sot jam krejt i zhgënjyer dhe në një dilemë të madhe ende të pazgjidhshme.

Jam i zhgënjyer dhe i dëshpëruar gjithashtu, sepse shoh se si po rrënohet pak nga pak, ëndrra ime e kahershme e krejt intime. Se si volumi i madh i punës, ditën dhe natën, kohë e pa kohë, tanimë mund të cilësohet si thjesht abstrakte e aspak konkrete. Kush e kuptoi këtë, doli shpejt nga skema; bëri një a dy libra, u krekos lartë e poshtë se i kishte vendosur mbi supe spaletat e shkrimtarit dhe pastaj iu përvesh punëve me “llaç e tulla”. Mua nuk më pëlqen të merrem me ndërtime e të bëj para me thasë nga punët informale. Ja që jam formatuar ndryshe dhe për shansin tim nuk jam i vetmi. Dua të vazhdoj të ndjek ëndrrën time: të shkruaj tregime, novela e ndonjë roman nëse më fanepset, dhe pse e di mirë që e drejta e autorit, trashëgimia që do le pas, është një zero me xhufkë, apo thënë ndryshe e në mënyrë disi më delikate; një zero absolute.

Letërsia shqiptare është në reanimacion, rrethuar nga aparaturat që masin pulsin e tensionin, dhe me serumin që pikon ngadalë. Dhe e gjitha kjo me qëllim që ajo të mbetet në jetë.

Për mbiekzistencën e saj padyshim është folur dhe herë të tjera, të paktën që prej vitit 1508 kur Marin Barleti shkroi Historinë e Skënderbeut, një libër i pashembullt ku historia dhe letërsia u bënë njësh. Por këtë herë ekzistenca e letërsisë shqipe po vihet në pikëpyetje në rrethana krejt të tjera. Janë vetë lexuesit shqiptarë që e kanë anatemuar atë, pak nga pak, kohë pas kohe, gjë që do ta çonte padyshim në shtratin e reanimacionit kardiak.

Vite më parë, në adoleshencën time të hershme, por dhe më vonë se aq, më dukej shumë e madhe fjala "shkrimtar". Kisha zbuluar Balzakun, Tolstoin, Servantesin por dhe Kadarenë, e si qershia mbi tortë kisha zbuluar Shekspirin gjithashtu. Ishte koha kur letërsia vazhdonte të mbretëronte dhe bota e librit në tërësi cilësohej si magjike. Ndaj vendosa ta sfidoja, duke kuptuar njëkohësisht se mes disa talenteve që tentonin të ngrinin krye, ai i letërsisë së krijuar nga vetvetja ishte më kryepërpjetë. Padyshim ishte një sfidë e madhe. Madje një marrëzi, do të thosha, kur llogarisja se në botën letrare ishte ngritur një mal gjigant prej emrash po aq të mëdhenj, ndërsa në kohët moderne të teknologjisë aktive, bota vazhdonte të prodhonte me mijëra shkrimtarë, si në një fabrikë ku prodhohen sendet e konsumit të gjerë.

Aso kohe për mua të bëheshe shkrimtar ishte si të merrje një gradë më e madhe se ajo e një Komandanti Divizioni, se e Shefit të Shtabit të Ushtrisë, madje më e madhe dhe se ajo që mbante Komandanti i Përgjithshëm i Forcave të Armatosura. Mund të kishte disa dhjetëra mijë ushtarët të armatosur nën vete por mund të mos e kishe forcën e një libri të vetëm. Të ishe shkrimtar, do të thoshte të ishe gjithçka, të vetmit që i lejohet të fantazonte të pamundshmen, të flirtonte me Zotin a të bënte shaka me të, qoftë edhe pa kripë.

Sot është qesharake të thuash se je shkrimtar. Akoma më qesharake është të thuash se je poet e thur vargje. Do ishte shumë më i nderuar që në një tavolinë shtruar me sushi turlilloj e shoqëruar me "Verdo Petit", të prezantoheshe qoftë dhe si një spaciator i rëndomtë e pa përvojë, i cili në tentativën e pashembullt për të mbledhur aq lek sa bën një Range Rover Velar, u përplas me një patrullë policie e bëri ca kohë burg burrash. Por kurrsesi të prezantohesh si një shkrimtar, sepse si në kuadrin e përgjithshëm ashtu dhe në planin personal do të konsideroheshe si një dede i papunë dhe do të shiheshe krejtësisht i tepërt në tavolinën elegante plot sharm francez, ku peshku i frigoriferit shoqërohet me verë që mban etiketën falso.

Një writer nuk mund të jetë një profesion në krye të klasifikimit. Sepse një writer nuk fiton më asnjë. Nuk është më si dikur.

Këtë lloj lavdie kërkonte vite më parë Martin Iden, ky personazh emblematik i Xhek Londonit, i cili la punët e rëndomta për t’u bërë një shkrimtar elite. Me siguri këtë kërkonim dhe ne, në pamundësi të mosrendjes drejt ekspeditave që gërmonin për ar e gurë të çmuar.

Sot kohët kanë ndryshuar. Dhe ato ndryshojnë vazhdimisht.

Mijëvjeçari i ri dhe zhvillimi i pabesë teknologjik na tregoi se kishim ëndërruar edhe më keq se eksploratorët që kërkonin ar duke situr rërën e lumenjve.

Sot jemi në ditët e këqija tek shohim se si letërsia shqipe po jep shpirt. Në reanimacion të japin oksigjen dhe një serum energjik. Po kjo është krejt e pamjaftueshme.

“Gjithmonë është lexuar, madje dhe në vitet e Luftës së Dytë Botërore”, më thotë një mik e koleg teksa së bashku ndjekim përtej xhamit të reanimacionit trupin e brishtë të romanit klasik të qëndrojë në një koma moderne. Por nuk është njëlloj. Nëse në Luftën e Dytë përdorej si armë e shkatërrimit në masë një automatik “Sturmgewehr 44”, një “Thompson” apo një “AK- 47”, sot nuk ka nevojë as për raketa balistike “Minuteman III”. Një “Aple” apo një “Samsung” me ekran “Infinity” e kanë shkatërruar gjithë sistemin.

Lexuesit po humbasin dita ditës. Ata nuk vijnë më në librari dhe po t’u bësh oferta krahasuese. Kjo është e vërteta, dhe është e kotë të mundohesh të arsyetosh për të kundërtën.

Tanimë, në bilancin që i bëj vetes, me disa libra të botuar e një tufë synopse që vegjetojnë në harddisk, them se po ta kisha parashikuar 35 vite me parë se letërsia do të ishte me një këmbë në varr, do të kisha ndalur se shkruari poezi, dhe do t’i isha futur me kokë matematikës së aplikuar. Por meqenëse nuk parashikoj dot as sa një sinoptikan motin në tre ditët e ardhshme, në udhëkryqin e parë të jetës mora rrugën që 35 vite më pas do të më nxirrte në një tjetër kryqëzim të madh. Por atëherë naiv i pandreqshëm kisha një mendim krejt tjetër për Universin dhe Tokën që vërtitej rreth Diellit, duke menduar se të gjithë ne vdisnim, edhe vetë sistemi ynë planetar, por letërsia jo.

Letërsia shqiptare është në ngërç...

...Në një ngërç të pabesueshëm. Askush nuk e kërkon në treg. Nuk i kërkojnë më as shkrimtarët me pretendimin e rremë se kanë shitur nga 20 a 30 mijë kopje për titull. Dhe ky pretendim qesharak mediatizohej e bëhej tërkuz pikërisht në Shqipëri, ku dhe Bibla falas nuk është prodhuar dot me të tilla tirazhe.

Letërsia shqiptare është në buzë të humnerës...

...Vetëm se çmimet jepen, herë të qëna e herë fare pa kuptim, e ku eventet më të rëndësishme letrare jo rrallë dominohen nga njerëz pa histori.

Por meqenëse letërsia për fat të keq nuk është si matematika ku 2 + 2 = 4 dhe s’ka më diskutim, mund të fabrikosh nën idenë e një estetike që në mendjen e secilit prej nesh vjen e ndryshme. E në këtë kuadër juritë me argumentimin e tyre duket sikur thonë: Po ia japim çmimin këtij idiotit se na duket i mençur. E po të vazhdojmë me këto argumente nuk mbarojmë. Sepse vërtet ka nga ata që e blejnë librin dhe e lexojnë atë, por ata janë në minorancë të skajshme. Më pas vjen pjesa tjetër që me të drejtën e tyre nuk e kthejnë kokën fare nga libraria. Dhe këtyre u shtrëngoj dorën, sinqerisht. Por ka nga ata që ua dhuron një libër se të vijnë rreth e rrotull me elozhe, por që as e marrin mundimin ta lexojnë. Dhe nuk është fare çudi të thonë poshtë e lart shprehjen standarte në ksi rastesh: Pse budallallëqet e këtij trapit do lexoj. Ndërkohë që më të sinjifikativët e kësaj historie absurde janë snobët e pashembullt, ata që ta kërkojnë me insistim një kopje, por që dhe nëse i takon pas një viti, të thonë pa turp se ende nuk e kanë hapur faqen e parë të librit.

Këto janë vetëm disa prej shkaqeve vulgarë që e ka çuar letërsinë drejt humnerës. Por gjithsesi është fort zhgënjyese dhe kaq.

Në Shqipëri letërsia po vdes...

...Lexuesit janë të paktë dhe ata përditë e më shumë zhduken në një tërësi amorfe e krejt vicioze. Ndërkaq shkrimtarët shkruajnë, por nuk dihet për kë... Ndërsa unë jam në dilemën më të madhe të deritanishme: Çfarë duhet të bëj me letërsinë time...?

botuar në:
https://americaneye.al/rekuiem-patetik-per-nje-dashuri-qe-po-vdes/

Unë... nënshtetas i devotshëm i Portës së Lartë

Nga Leonard Veizi

I lindur biond e me sy bojëqielli, isha mburrur lart e poshtë se prejardhjen hipotetike, në mos nga fiset vikinge, Norvegjia a Danimarka, të paktën do ta kisha nga Evropa Qendrore, o gjermane, o hungareze, ose ndoshta... austro-hungareze. Mirëpo një ditë kur s’po më dilnin llogaritë vendosa të pyes tim atë, të ndjerë tashmë, se nga cila pjesë e botës e kishim prejardhjen.

- Shqiptarë denbabaden, - më siguroi ai me mburrje. - Të paktën katër brezat e fundit, - përveç teje që ke lindur në Tiranë, - jemi nga Kolonja.

U qetësova do pyesni ju? Hiç fare. Pikëpyetjet vazhdonin.

- Mirë se emrin, si njerëz të shkolluar ma keni latinizuar, LEONARD, po mbiemri VEIZI duket që është oriental. Mos ndoshta ka kaluar ndonjë azap nga kopshti i stërgjyshes e na ka lënë mbiemrin si hajmali? - i them babait në konfidencë.

- Tobe estakfrullah, - shqeu sytë ai, i çliruar nga dogma, sepse pas vitit 1990 si ushtarak i depolitizuar, ishte detyruar të mbyllte dhe teserën e Partisë së Punës në kasafortë. - Jazëk për këto që thua.

Por edhe nga kërkimet e mëpasme, në të dy krahët, si nga njerëzit e nënës dhe ata të babait, nuk më rezultonte të kishim ndonjë shartim si shqiptarë që ishim me vlleh fjala vjen, grekë a bullgarë.

- Epo shansi im, - mendova atëherë. - Jam shqiptar 24 karat e s’e luan topi. Leonard Veizi. Një këmbë nga Perëndimi e një nga Lindja e Mesme.

Këtij i them rehat unë. Bashkëjetesë paqësore.

Mirëpo ka ca kohë që rehatllëku më është prishur sërish, që kur Turqia i la parimet republikane të Mustafait dhe u fut në epokën alla xhonturke Erdoganiste, ku qëllim i largët duket se ka në axhendë rivendosjen e kufijve atje ku i la Sulejmani i Madhërishëm.

Bela e madhe, - thashë me vete. - Si nuk më gënjeu ca babai e të më thoshte se një damar e kishim nga Azia e Vogël, nga Edreneja fjala vjen. Se mbase do ndihesha disi më shumë osman e ca më pak skandinav, tani që kufiri mund të na shkojë buzë Adriatikut, dhe Orikumin mund ta pagëzojmë sërish si Pasha-Liman.

Dhe në këtë dilemë e sipër më erdhi në mendje një sekuencë nga gjyqi teatror i Abdyl Frashërit e Sulejman Vokshit, ku dramaturgu i njohur Ekrem Kryeziu do të perifrazonte në dramën e shkruar prej tij:

- Emri? – pyeste gjykatësi ushtarak turk.

- Abdyl Frashëri.

- Nënshtetësia?

Dhe aktori Kadri Roshi nën petkun e burrit të madh të Lidhjes së Prizrenit do të shqiptonte me një ironi të hollë e të fshehur:

- Nënshtetas i Perandorisë Osmane.

Kanë kaluar 140 vjet nga ajo kohë. Prej 107 vjetësh kemi fituar dhe pavarësinë e plotë nga Porta e Lartë që na mbajti nën hyqëm 500 vjet me radhë. Sot në 2019, unë si dramaturg pa përvojë do të perifrazoja sërish.

- Emri?

- Leonard Vezi.

- Nënshtetësia?

- Ç’i do llafet, ja e tregon dhe llagapi: nënshtetas i Perandorisë Osmane.

***

E bëra këtë hyrje të gjatë që t’i vij në thelb muhabetit.

E gjitha kjo më shkoi ndër mend teksa në përpjekje për të hequr ca kile të tepërta prej menusë orientalo-turke të dendur me yndyrë e sherbet, i isha futur ushtrimeve gjimnastikore, andej nga kodrat e Liqenit Artificial. Pikërisht aty u ndesha me memorialin, që portalet e bënë më të famshëm nga sa ish. Se unë i kisha kaluar m’u te hunda pllakës së zezë me shkronja të verdha, por as që ia kisha hedhur sytë, derisa u dha alarmi. Si gazetar, që me sa duket po më humbet nuhatja, iu afrova pllakës dhe lexova: Memorial për “Dëshmorët e Demokracisë së 15 Korrikut”. Domethënë tentativa për grusht shteti në Turqi...

E shkrepa dhe një foto për kujtim.

- E, ta lumsha o Taip.

Se ne si shqiptarë nuk kemi arritur të lartësojmë dëshmorët tanë të demokracisë… po kur vjen puna për ta nderuar mikun bëhemi copash.

Memoriali i ushtarëve gjermanë / rënë në Luftën II Botërore

Ja kështu i nderuam dhe ushtarët gjermanë që në 14 muaj pushtim, na e kishin lëruar, aq sa nga patrullat e tyre me simbolet e “SS” në gjoks, u shkonin shtatë jo vetëm zanatçinjve të pazarit, por dhe atyre që kishin marrë nga një pushkë e kishin dalë malit. E prapë zemërgjerë ne shqiptarët, ua shkruam emrat mbi pllaka granili të gjithë nazistëve që u vranë në përpjekje me brigadat partizane.

“Tirana ka zemër të madhe” – tha këto ditë “Njëri”, i cili me kaq fjalë kërkoi t’i jepte të shpëlarën njërës prej gafave të tij.

Dhe mirë e ka!

Përderisa Tirana priti dibranët që zbritën si ua donte qejfi, pastaj priti lebërit e skraparlinjtë, ca më vonë tropojanët e kuksianët, dhe vazhdon të presë fierakë e beratas, pse të mos zënë vend në këtë tokë dhe memorialet për gjithfarë dëshmorësh me bëma në vendet e tyre. U hap që u hap thesi.

Ore Rexhep Taipit ia lumsha vërtet, se ai arrin ta bëjë politikën e tij. Sidomos kur gjen gomarë të ngordhur. Po ne, ne shqiptarët ç’hyjmë në këtë mes, ku lejojmë që në vazhdimësi të trajtohemi si provincë ekstreme e Perandorisë, atje ku rekrutohen jeniçerët dhe hidhen mbeturinat.

Dhe në gjithë këtë performancë të çmuar, një ndihmë sublime japin dhe shtetarët tanë të nderuar e të korruptuar bashkë.

S’do mend, ata janë të parët në kësi raste. Që kur u zbulua fenomeni “Esad Pasha”, të gjithë mundohen që ndonjë cep "pa shumë vlerë" të Shqipërisë ta shkëmbejnë me ndonjë gjë pak më të vlefshme.

Në Shqipërinë e sotme, moderne e me minifund, kanë gjetur terren e gëlojnë orientalizmat ekstreme. Ekranet janë të mbushur me filma nga epopetë e mëdha të osmanëve, ku dhe Ertugruli, një turk gjysmë mongoli, trajtohet nga një aktor biond që më shumë ngjan me Akilin e luajtur nga Brad Pitt se sa me Iliazin e Shamikuqes. Dhe ja kështu, Taipi me mustaqe, i cili për shkak të një copë toke përtej Bosforit, që e ka në zotërim falë luftës heroike të Mustafa Qemal Ataturkut, kërkon t’i thotë Evropës duke i luajtur syrin: Jemi tanët.

Dhe Rexhep Taipi nuk është hera e parë që bën të tilla marifete, me ne dhe të tjerët.

Por unë nuk po vë në kandar se ç’duhet të bëjë Turqia në marrëdhënie me Europën, SHBA-në e Rusinë, ta blejë apo jo sistemin raketor të mbrojtjes, por kur flitet për një detyrim të pakuptimtë, vendosje memorialësh në tokën shqiptare për ushtarët që nuk kanë asnjë lidhje me Shqipërinë dhe çështjet e saj, nuk mund të rri heshtur e të mos e them një fjalë.

Se një herë e një kohë për ne shqiptarët thuhej si shprehje: Ha bukën e turkut e bën duvanë e kaurit. Ndërsa sot, në kushtet e një politike të re paneuropiane na është përmbysur plani, ndaj e meritojmë të na thonë që: Kërkojmë të hamë bukën e kaurit dhe po bëjmë rixhanë e turkut.

Memoriali i ushtarëve turq / rënë në Grushtin e Shtetit 2016

Dhe kjo ka të bëjë jo vetëm me memorialin e fundit, ku janë shkruar emrat e ushtarëve të rënë jo vetëm në mbrojtje të rendit kushtetues, por dhe të pushtetit personal të të parit të Turqisë, atij që jo rrallë e quajnë “sulltani i ri”.

Ç’është e vërteta, jam ca i ndjeshëm në histori ndaj pushtimit osman, të cilin ca e ca na e cilësojnë si administrim, duke e ulur pazarin për ta barazuar shpatën e jeniçerëve me punën e administratorëve të pallateve, të cilëve u kërkohet llogari se pse nuk është lyer shkalla me gëlqere të bardhë. Në fakt falë këtij pushtimi të gjatë, popullsia arbërore e këtyre viseve ndryshoi në mënyrë të skajshme mënyrën e jetesës dhe vetë mentalitetin. Dhe kjo ishte dërmuese për një popullsi në qendër të Evropës me zakone e terbiete të ndryshme nga ajo që u detyruan të bënin më pas.

Por iku kjo punë, faturën ne e mbajmë akoma mbi shpinë, dhe nga mentaliteti orientalo-osman nuk jemi çliruar dot as në këta 107 vite Pavarësi. Sot ne ende vuajmë pasojat. Ndaj do të doja të ishim sa më larg mentalitetit perandorak të Portës së Lartë.

Megjithatë ajo që është futur në 500 vite do gjithashtu 500 vite të tjera të dalë. Pra kemi kohë boll.

Epo duket se 500 vjet “vëllazërim” vërtet nuk i bëkemi dot hasha.

botuar në:

https://americaneye.al/une-nenshtetas-i-devotshem-i-portes-se-larte/?fbclid=IwAR2EEaYEVObP5417S7C2O6vTxlzR_jJsOd8pwbCeTXPGJPlSDhd3FWCLuaU
https://www.kohajone.com/2019/08/12/une-nenshtetas-i-devotshem-i-portes-se-larte/?fbclid=IwAR2J75MX2UuXAOftdKzEMQUPkDEL1WtAW6HktpKiWBadEZiXPIQiy0afUyk

https://folshqip.al/une-nenshtetas-i-devotshem-i-portes-se-larte/

“Orgji në famullinë e at Ludovikut” - fragmet romani/ botim i vitit 2013/ OMSCA-1

Epilogu

Inspektor Edi e mbylli dosjen mbi të cilën ishte shkruar me bojë të kuqe: “Krim në famullinë e Frat Ludovikut”. Vuri pëllëmbën mbi të dhe qëndroi për disa sekonda pa lëvizur. Pastaj e mori në duar dhe u bë gati të dilte nga zyra.

Gjatë atyre ditëve dosja ishte mbushur plot me dëshmi dhe me materiale të tjera, që hidhnin dritë mbi ngjarjen. Inspektor Edi e ndieu se ajo rëndonte shumë më tepër nga sa po i peshonte në duar.

- Është plumb e rëndë, - tha me zë.

Para se të hapte derën, ai mendoi me bindje se do t’i vazhdonte hetimet pa bërë zë. Vetëm kështu ata që kishin mbyllur sytë dhe veshët për të dëgjuar edhe zërin e tij, do të bëheshin më të ndjeshëm. Mbase atëherë do ta transferonin vërtet. Madje do t’i jepnin edhe një gradë më të lartë. Donte të fillonte të jetonte sërish. Në djall të vente ish-gruaja dhe nostalgjia për dashurinë e humbur. Nuk mund të tregohej kaq naiv.

- Ha, ha... - qeshi me një lloj mllefi dhe sërish fytyra e tij mori pamje të menduar.

Shtrëngoi dosjen në gjoks dhe doli në korridor. Brenda saj ndodhej gjithçka që kishte mundur të mblidhte gjatë atyre ditëve të tensionuara. Ishin deklaratat e dëshmitarëve të parë që panë zjarrin, të zjarrfikësve, dëshmitë të tjera të çuditshme që hidhnin baltë mbi priftin e tyre. Gjithfarë gjërash. “Ç’njerëz!” - shfryu me vete inspektori. E pra, at Ludoviku u ishte gjendur pranë në çdo hall, u kishte mbajtur mbi vete mëkatet, i kishte lehtësuar. Kurse ata po e ngarkonin me mëkate të pabëra.

“Po të më linin dorë të lirë, do t’i shtroja në dru”, - mendoi i nervozuar inspektor Edi.

Ia nguli sërish sytë dosjes. “Krim në famull...” Ishte gati ta hidhte në zjarr, që të mos mbetej asnjë gjurmë. Për net të tëra kishte qëndruar mbi letrat e asaj dosjeje për të gjetur zgjidhjen. Nuk kishte reshtur së menduari pse kishte ndodhur ai krim, që kishte shkaktuar shtatë viktima, njëri prej të cilëve personi më i njohur i zonës. Kurse tani...

Përshkoi me hapa të ngadalshëm korridorin deri te banaku, ku Nora, e veshur me uniformën e policisë, dukej më seksi se kurrë. Për herë të parë kishte ndryshuar edhe ngjyrën e flokëve: nga të kuq, në të verdhë. Por inspektor Edi ishte krejt mënjanës. E vetmja gjë që në ato çast nuk i bënte më përshtypje, madje kishte neveri për to, ishin vithet e Norës. Duke i parë shkarazi ato, mendoi se nuk kishte gjë më të ndyrë se seksi kur nuk kishe fare dëshirë për të.

- Të mori malli për mua? - i tha ajo me sy të qeshur.

Inspektor Edi i hodhi sytë te gjoksi i Norës. Edhe sikur ajo të zhvishej krejt lakuriq dhe ta ftonte aty pas banakut, nuk do ta joshte dot. Atë çast nuk kishte fare dëshirë të merrej me një femër.

- Jo, - foli ai dhe vazhdoi me një ton të hidhur: - Erdha të të them që ta marrësh këtë dosje dhe t’ia gjesh vendin. Urdhër i kapitenit. Fute andej nga fundi. - Nora mbeti gojëhapur. Hodhi sytë mbi shënimin: “Krim në famullinë e Frat Ludovikut”, pastaj e vështroi në sy si t’i kërkonte t’i thoshte diçka më shumë. - Çështja arkivohet.

Zëri i oficerit të policisë ishte i thatë, akull i ftohtë. Nora u mat të thoshte diçka, por inspektor Edi nxitoi t’i kthente kurrizin duke folur me një zë që dukej sikur vinte nga thellësia e nëntokës.

- Ndrysho ngjyrën e flokëve... Dukesh si kurvë...