Nga Leonard Veizi
Të paktën në 30
vitet e fundit Shqipëria nuk po njeh stabilizim dhe emigracioni vazhdon me
ritme të larta. Kjo na ka bërë që herë pas here ta quajmë veten, – po aq sa na
cilësojnë edhe të tjetër, – se jemi një popull në emigrim të vazhdueshëm. Po
kaq të pastabilizuar kemi qenë edhe përpara vitit 1939 që përkon me fillimin e
Luftës së Dytë Botërore. Aso kohe shqiptarët i ishin larguar vendeve orjentale
që ishin pjesë e Perandorisë Otomane dhe kishin hedhur sytë drejt Perëndimit.
Dhe veç vendeve evropiane, rendën të kapërcenin Atlantikun për të shkuar në
Amerikë, madje të kalonin dhe Paqësorin për të shkuar në Australi. Në këtë
kërkim ambicioz shqiptarët gjetën dhe Australinë e Zerlandën e Re ku formuan
koloni të reja. Sa për vendin e tyre, atë e lanë prapa dhe e kujtonin në raste
festash.
E vetmja periudhë
që shqiptarët u cilësuan si të stabilizuar ishte në vitet e regjimit komunist,
ku kufiri u mbyll dhe emigracioni nuk njihej si një veprimtari e ligjshme. Ajo
u cilësua si plagë e së kaluarës dhe shqiptarët u mbajtën me dhunë brenda
kufirit ku më të shumtën e rasteve u dhanë ose një kazmë ose një lopatë në dorë
që ishin dhe mjetet të cilat simbolizonin ndërtimin e vendit, po aq sa dhe
drapër çekani. Kalimi i kufirit quhej si arratisje dhe dënohej me të paktën 10
vite burg. Dhe veç kësaj për emigrantët e vjetër që kërkonin të vizitonin
varret e të parëve, kishte viza të pakta, pas një skanimi alla shqiptarçe nga
Sigurimi i Shtetit.
Pas vitit 1990, ku
regjimi komunist kapitulloi, gjithçka ndryshoi. Shqiptarët të etur e të paparë,
u turrën dyerve të ambasadave, pastaj hipën në anije dhe plot të tjerë morën
malin në këmbë me qëllim që të shkonin në botën e lirë ku të siguronin dhe një
jetë më të mirë për veten dhe familjen.
Tanimë jemi në
vitit 2023. Plot 33 vite më pas. Dhe vazhdojmë quhemi në tranzicion. Mënyra e
jetesës ka ndryshuar kryekëput. Por përsëri shqiptarët e shohin të ardhmen e
tyre, jo nëpër qytetet e vogla të ngritura nga komunizmi, as në qytetet e
mëdha, ku ndërtimet e reja dominojnë, por tej kufirit.
A është kjo një
sindromë?
Agjencia e
Bashkimit Evropian për Azilin, si çdo vit edhe tani, ka bërë publike se
kërkesat për azil të shqiptarëve në vendet e Bashkimit Evropian për vitin 2022
ishin më të lartat e tre viteve të fundit.
Kjo nuk hyn tek
ëndrrat. As te fabrikimet. Sepse shifrat vijnë nga agjenci serioze
ndërkombëtare. Pra shqiptarët nuk po gjejnë qetësi. Ata kërkojnë punë nëpër
vende të huaja edhe pse e dinë mirë që nuk shihen me sy të mirë nga vendasi,
madje mund të themi: me racizëm.
Pamjet filmike
tregojnë se si shqiptarët, po aq sa dhe plot refugjatë me kombësi të tjera, u
hipin gomoneve dhe lundrojnë nëpër ngushticën e La Manshit me qëllim që të
kalojnë nga Franca në Angli.
Shumë vite më parë
shqiptarë bënin po të njëjtën aventurë, me gomone, por për të kaluar një tjetër
ngushticë atë të Otrantos që lidhte brigjet e Durrësit e të Vlorës me to të
Barit dhe Brindizit.
Padyshim, lëvizja
e lirë është një nga të drejtat themelore të njeriut. Dhe shqiptarët po
mundohen ta gjejnë veten diku në ekonominë e tregut që kërkon forca pune të
trajnuara. Por gjithmonë me synimin për në dhe të huaj.
Në vitin 1945, e
sapo dalë nga lufta, Shqipëria kishte rreth 900 mijë banorë. Në vitin 1968
Shqipëria numëronte dy milion banorë dhe kjo u cilësua si një arritje. Ndërsa
tetëmbëdhjetë vite më pas, e pikërisht në vitin 1986 arriti të kishte tre
milionë banorë. Censusi i vitit 2011 tregoi se brenda kufijve të shtetit
banonin diçka më shumë se 2,8 milion shqiptarë. E pra kishin kaluar 25 vjet nga
viti 1986.
Rrudhja e popullsisë
kishte nisur të dukej.
Tanimë, sipas
raportit të INSTAT, në janarin e vitit 2022 në të njëjtin territor jetonin 2,7
milionë shqiptarë e ca bishta që plotësojnë shifrën zyrtare. Në fakt, rritja
demografike e viteve 1945-1990, tregonte se sipas këtij ritmit, në vitin 2022
Shqipëria duhet të kishte brenda territorit shtetëror të paktën 5 milion
banorë. Por në të vërtetë ka vetëm gjysmën e kësaj shifre.
Në fshatrat e
qytetet e Shqipërisë, më së shumti sheh njerëz të moshës së tretë dhe shumë më
pak njerëz si forcë prodhuese. Nëpër vitrinat e lokaleve gjithmonë do të gjesh
lajmërime ku kërkohen punëtorë. Por njerëz të aftë për punë ka gjithmonë e më
pak. Ata i ka thithur tregu i huaj, pra emigracioni.
Të gjitha këto
tregojnë se ne vazhdojmë të jemi të pastabilizuar në shtëpinë tonë dhe shumë
prej të rinjve të aftë për punë, kërkojnë të ndërrojnë banesë.
Pra me zemër të
thyer na duhet të pranojmë se jemi një popull në emigrim, ashtu siç kemi qenë
dhe shumë vite më parë.
No comments:
Post a Comment