Huliganët e pabindur të Evropës, leksion për shqiptarët kokulur

Nga Leonard Veizi

 

Thyen karrige e shishe birre, thyen dhe tavolina lokalesh. Por në fund fare thyen dhe një koncept. Atë që ka bërë vend në nënndërgjegjen tonë e nuk e çrrënjosim dot. Është koncepti i drojës dhe i frikës së përballjes me shtetin dhe strukturat e tij në mënyrë tërësore a si një trup i vetëm. Dhe kjo ka të bëjë me strukturën psikologjike, të cilët në çastin që e ndjejnë se liritë e tyre, ato që i kanë fituar me gjak, dhunohen, reagojnë bashkarisht.

Ne si popull kemi të kundërtën, reagojmë individualisht dhe pastaj si komitët pas një atentati i ngjitemi malit. Edhe kjo ka të bëjë me strukturën psikologjike të një populli.

Gjellët gatuhen në kuzhina të ndryshme.

Vitet e fundit jemi katandisur edhe më keq, sepse dorëzohemi vetëm me një urdhër televiziv. Na u dha një ditë pushimi me sebepin se do vinin ca tifozë të çakërdisur nga Roterdami e mund të bënin trazira. Dhe ne u ngujuam brenda duke e kyçur derën katër herë me çelës. Kjo do të thotë se jemi “trima e liridashës” por që dhe fermanët e dalë nga zyrat e shtetit i nderojmë dhe i respektojmë deri në detaj.

Oh..., mjerë ne.

Huliganët e Romës italiane, por më shumë ata të Fejnordit holandez, na dhanë një mësim të mirë neve si shqiptarë, që veten e mbajmë për trima, por në fakt hezitojmë ta bëjmë trimin në grup. Ne vetëm duam të dukemi trima, dhe të bëjmë diçka “trimërore” e cila të na vihet në pah: demek “filani” e bëri të vetën, e mori hakun..., e shtriu përdhe hasmin..., i futi thonjtë në fyt gruas. Dhe ende nuk e kemi hequr nga kurrizi barrën e madhe dhe të pakuptimtë se vrasjet dhe kusaritë nuk janë ato që dallojnë për trimëri. Por ne këtë peshë vazhdojmë ta mbajmë edhe sot, kur bota e civilizuar na jep manuale të gatshme për zbatim.

I kanë hequr vetë të shkretët, ndaj dhe u dhimsemi aq sa manualin na e japin falas, të shumëfishuar. Por ne nuk e rruajmë fare për letra e blloqe shënimesh. Se jemi trima.  

Ne si shqiptarë jemi njerëz me ambicie, dhe kudo të na hedhësh biem në këmbë dhe përshtatemi shpejt. Por si shoqëri çuditërisht jemi të fllashkët e amorfë, dhe mbi kurrizin tonë luajnë të gjithë.

U deshën të vijnë ca tifozë të pabindur, që deheshin rrugëve të Tiranës me birrë vendase, por që dinin të bëheshin bashkë për t’u bërë ballë shkopinjve të policisë.

Huliganët e Romës italiane dhe të Fejnordit holandez përveçse na dhanë një leksion të hapur, - ashtu sipas mënyrës së tyre, - na e shurruan dhe Tiranën që mezi e mbajmë të pastër, dhe pastaj me një përqafim vëllazëror, - se nuk kishin gjë me ne tek e fundit, - u hipën autobusëve për t’u kthyer në vendet e tyre. Sepse, në fund të ditës – ose më mirë të themi në fillim të saj, - edhe ata do të paraqiten në punë e do çekojnë te porta e ndërmarrjes. Të pasur vërtetë këta qytetarë të Evropës Perëndimore, e nuk pyesin shumë as për biletat e stadiumit, as për ato të avionit dhe as për faturat e hoteleve, por kjo nuk do të thotë që paratë u bien nga qielli.

Punë punë natë e ditë...

Edhe ata punojnë e u bie bretku në 5 ditë të javës. E i paguajnë faturat një më një shtetit të tyre. Por dhe e kanë sensin qytetar të revoltës për ta vënë dorën mbi plagë atëherë kur duhet.

Ata nuk erdhën në vendin e shqiponjave si instruktorë, për të na mësuar sipas literaturës bashkëkohore se si duhet të përballen civilët e paarmatosur me policinë që mban në kokë skafandra e në duar mburoja, shkopa gome dhe granata me gaz lotsjellës. Por ata na e dhanë mësimin, ashtu, në natyrë, në mënyrë brutale e të shëmtuar, si ultrasit e të gjithë vendeve të botës ku futbolli është kthyer në mit.

Ky ishte një mësim që nuk e kishim marrë kurrë më parë. Sepse asnjëherë më parë dy skuadra të huaja nuk ishin ndeshur për fitore në kryeqendrën tonë. Një mësim që ka të bëjë me forcën e kundërshtimit. Me forcën e përballjes.

Por edhe këtu sërish ne si shqiptarë shumë pikë më poshtë dolëm. Edhe pse vendalinj e me stadium modern. Sepse ndërsa në rrjetet sociale vërshuan videot nga përleshjet e tifozëve anormalë, po aq vërshoi dhe lumi i komenteve banale, ku ne qytetarët e Botës së Tretë, kërkonin herë drejtësi se po na shkatërrohej qyteti, e herë shtronim për zgjidhje kërkesën se halabakëve të Evropës u duhej dhënë një mësim i mirë. Ndaj duhet t’u futeshim me dru atyre “kuajve” dymetroshë që ishin ënjtur nga alkooli e nuk shikonin nga sytë.

Po kush do ta bënte këtë punë se...?

-Do hosten bualli, jo pickima pleshti, - do të shprehej Jaho Labi, që ishte lab prej vërteti.

Një mik shkroi një status në Facebook ku thoshte: “Naçut e shqipes kontrollojnë prej vitesh Portin e Roterdamit, naçut e tulipanit prej orësh kontrollojnë pedonalen e Tiranës”. Pa dashur të hyj në polemikë me të, dua të them se Holandës qytetërimin nuk ia dhamë ne, - që në performancën e 300 viteve të fundit quhemi shqiptarë, - por e ngritën vetë. Nëse duan që t’ua prishim po, mund të jemi një ndërmarrje nënkontraktore e jashtëzakonshme dhe mund ta kthejmë tokën e Holandës si orizore në një kohë rekord.

Prandaj këtu nuk flitet më për trimërira kaçakësh e trafikantësh, por për ndërgjegje qytetare. Nëse do të ishte kështu, holandezet nuk do vinin të linin thasë me para në Tiranë, por do kërkonin punë te rruga Bardhyl, apo tek ajo e Kavajës, që të pastronin haletë e këtij kryeqyteti ballkanik.

Dhe të shash mbarë e prapa nga kolltuku i shtëpisë, - sidomos kur e ke një profil fals, - është një komoditet i paparë. Sepse i shtrirë me këmbë përpjetë, ku një sy e ke nga televizori e tjetrin nga celulari, padyshim, të lindin idera të parapa. Por të përballesh atje, në “sheshin e luftës” nuk ta mban. Se nuk ta ka mbajtur as atëherë kur ta tjetërsuan pronën, as atëherë kur të nxorën nga shtëpia me gjithë rraqe dhe as atëherë kur ta prishën strehën e të lanë pa gjë...

Ç’i do fjalët o shqiptar... trim e liridashës! Ti vazhdon të mos jesh i gatshëm të përballesh me fadromën, kova metalike e të cilës të bie mbi oxhak e pullaz. Ç’të kruhet kot me ata të Botës së Parë, që edhe barkun e kanë mbushur mirë edhe xhepat i kanë plot me “argumenta të forta” po aq sa dhe konti Almaviva i “Dasmës së Figaros”. E mira është të vazhdosh të ndjekësh rrjedhën e ngjarjeve nga televizori, se po dole në shesh veç për të prishur punë je, se nga përvoja, deri më sot asnjë nuk ke rregulluar.

Edhe pse ata janë tifozë skuadrash, huliganët e Romës dhe Fejnordit na mësuan se po të bashkohemi, - si një herë motit me Skënderbeun, - e bën çdo lloj qeverie të japi dorëheqje pa i mbushur 12 orë, se 24 janë shumë dhe për aq duhet të jetë futur në punë qeveria e re.

Mbase ky është mësimi i duhur, edhe pse i vonuar.

Dhe për çudi këtë mësim na e bënë “dhuratë” vetë kryeministri e kryetari i bashkisë. Ndaj këtu ata i marrin pikët maksimale, më shumë se votat tek zgjedhjet për Kryetar Fronti.

Me siguri, ta dinin ekzaktësisht se çfarë mësimi do të merrnin shqiptarët nga ca tifozë të pabindur, jo Romën e Fejnordin, por as ekipet e lagjeve të tyre që luajnë me porta të vogla nuk do kishin lënë të futeshin në Tiranë.

Tifozeria ekstreme, edhe pse në performancën e saj ka thyerje të gjithçka që thyhet, po aq përmban dhe është shpirti i revoltës dhe i jo nënshtrimit.